Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi’nde, Uzay Ajansı tarafından hazırlanan ‘Milli Uzay Ajansı’ Tanıtım Toplantısına katıldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarından satır başları şöyle;
Bu akşam ülkemiz ismine tarihi bir dönüm noktasına şahitlik etmek üzere bir ortaya gelmiş bulunuyoruz.
Uzun periyodik bir planlama ve çalışmanın eseri olan Türkiye’nin birinci ulusal uzay programını az sonra tüm dünyaya ilan edeceğiz.
Bu program gerçekçi lakin bir o kadar da rekabetçi amaçları kapsayan içeriğiyle ülkemizin uzaydaki yol haritası olacaktır. Global uzay yarışında ülkemizi üst liglere taşıyacak bu yol haritasının muvaffakiyetle hayata geçmesini diliyorum.
Lisana kolay, tam 18 yıldır Rabbim bize kaç hoş hizmetler, yatırımlar, atılımlar vesilesiyle milletimizin huzuruna çıkmayı nasip etti. Bugün de evlatlarımız ismine tekrar büyük bir projenin heyecanıyla karşınızda bulunuyorum.
Yüz yıllar boyunca yeryüzünde adaletin, ahlakın ve barışın öncülüğünü yapan medeniyetimizin gökyüzündeki seyahatine kapı aralıyoruz.
“HEDEFLER BİR HAYAL ESERİ DEĞİL”
Ülkemizin uzaydaki hak ve menfaatlerini nasıl koruyacağımızı, gelecek 10 yılı nasıl şekillendireceğimizi birazdan açıklayacağız. Paylaşacağımız gayeler bir hayal eseri değil. Havacılık ve uzay teknolojilerinde bugüne kadar başardıklarımızın bir üst noktaya taşınmasıdır.
Ülkemizin kozmik rekabetteki çabası 1985’ten bu yana sürüyor. Bu çabanın altyapısını ise son 18 yıldaki yatırımlarımızla oluşturduk.
Bugün her alanda olduğu üzere uzay çalışmalarında çok daha güçlü bir Türkiye var. Kendi imkanlarımızla ürettiğimiz ve 2021 yılında uzaya fırlattığımız istihbarat uydumuz Göktürk-2 bunun birinci örneklerinden biridir. Böylelikle dünyada uydu üretme kabiliyetine sahip sayılı ülkeler ortasına girdik.
İMECE 2021’DE UZAYDA
Sırada Göktürk-3 var. Gece gündüz fark etmeksizin, yüksek çözünürlüklü manzara elde edebilecek bu uydumuzun planlamalarına devam ediyoruz. Birinci yerli ve ulusal yüksek çözünürlüklü yer müşahede uydumuz İMECE’nin de entegrasyon işleri tamamlandı, testleri sürüyor. İnşallah 2021 yılında bu uydumuzu da uzaya fırlatacağız.
Müşahede uydularında kazandığımız deneyimle haberleşme uydularını da kendi imkanlarımızla üreterek bu kabiliyete sahip 10 ülkeden biri olmakta kararlıyız.
İnşallah yerli ve ulusal imkanlarla ürettiğimiz birinci haberleşme uydumuz Türksat 6A’yı da 2021’de uzaydaki yörüngesine yerleştireceğiz. Uydu teknolojisini alt bileşenleri üretmek konusunda da ağır çalışmalar içerisindeyiz.
Yüksek çözünürlüklü uzay kamerası, yeni jenerasyon uçuş bilgisayarı, yönlendirebilir anten, reaksiyon tekeri, güneş algılayıcı üzere birçok kritik sistemi özgün olarak geliştirip ürettik. Önümüzdeki süreçte Türk mühendislerinin yerli yazılımıyla birlikte uydulardan elde ettiğimiz bilgilerin güvenliğini de sağlamış olacağız.
Roketler, uydular, yer sistemleri ve daha kacı için kurduğumuz çağdaş altyapılar sayesinde fikirden esere kadar gereksinim duyulan tüm eserleri sağlayabiliyoruz.
Uzay ve roket test merkezlerimiz, uzay sistemleri tasarım ve test laboratuvarlarımız, uydu haberleşme merkezlerimiz, yer denetim istasyonlarımız, optik sistemler araştırma ve uygulama altyapılarımızda her geçen gün daha uzman hale geliyoruz. Artık memleketler arası bir oyuncu pozisyonundayız.
“FIRLATMA KONUSUNDA KIYMETLİ ADIMLAR ATIYORUZ”
Şu anda en kıymetli eksikliğimiz fırlatma bahsidir. Kendi ürettiğimiz uyduları kendi roketlerimizle uzaya fırlatacak düzeye şimdi gelemedik. Lakin bu bahiste da kıymetli adımlar attık. Geçtiğimiz yıl Roketsan roket fırlatma ve …. açılışını yaptık. Burada mikro ve küçük uydularımızın kendi roketlerimizle uzaya fırlatılması çalışmalarını sürdürüyoruz. İnşallah bu merkezde daha iyi ileri çalışmalara ve başarılara imza atarak ulusal uzay programındaki amaçlarımıza çok daha kolay ulaşacağız.
Uydu teknolojilerinin yanı sıra, astoronomik müşahede noktasında da kıymetli altyapılara sahibiz. Ülkemizin çağdaş manadaki birinci gözlemevi olan TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi, Türkiye’nin en büyüğü olan bir teleskopu barındırıyor.
Doğu Anadolu Gözlemevini inşa ediyoruz. Bu tesis tamamlandığında birinci kızılötesi teleskobunu devreye almış olacağız. Yalnızca TÜBİTAK aracılığıyla son 18 yılda uydu, uzay, fırlatma sistemleri konusunda 56 projeye 2.1 milyar lira sağladık. Bu tıp yatırımlarla uzay çalışmalarının gençlerimiz ve araştırmacılarımız nezdindeki cazibesini artırmayı ümit ediyoruz. Biz astronomi, matematik ve tıp üzere temel bilimlere öncülük etmiş, çığır açmış bir medeniyetin mirasçısıyız. Bugün uzay çağını konuşabiliyoruz.
Güneşin kendine mahsus hareketi olduğunu birinci keşfeden, birinci Türk ve Müslüman astronom El-Fergani’dir. Andromeda Gökadası’nı birinci kere gözlemleyen, El-Sufi’dir. Jeodezi bilimini kurucusu, yerçekimi fikrini Newton’dan 7 asır evvel lisana getiren, Güneş’in hareketlerinden mevsimlerin başlangıçlarını hesaplayan ve yaşadığı asra ismini veren El-Biruni’dir. Gökcisimlerinin yere olan uzaklığını günümüz hesaplamalarına en yakın kıymette bulan, Ayasofya’nın birinci müderrisi Ali Kuşçu’dur. Haberleşme, denetim, istikrar kurma ve ayarlama bilimi olarak bilinen sibernetiğin kurucusu, birçok otomatik mekanizmayı tasarlayan El-Cezeri’dir. İsimlerini burada sayamadığım binlerce bilim insanımızın başarılarıyla gurur duyuyoruz.
Bu gerçekleri asla unutmayacağız ancak şunu da bileceğiz ki bizim daha yapacağımız çok iş var. Bu büyüklerimize layık olmak için yapacağımızç ok iş var. Coğrafik keşiflerle değişen güç istikrarlarının farkına varmada geç kaldık ve bunun bedelini ağır formda ödedik. Fakat bugün dünya yeni bir değişimin arifesindedir. Yeni periyotta güç istikrarlarını uzay keşiflerinin bu alandaki yeni teknolojilerin belirleyeceği açıkça görülüyor.
Türkiye’yi kritik ve özgün teknolojilerin üreticisi yapma maksadımıza kilitlenmemizin başında bu gerçeği görmemiz geliyor. Gerçek vakitte insansız hava aracı ve silahlı insansız hava aracı teknolojilerine yatırım yaparak, alanda oyunu değiştiren tarafta yer almayı başardık. Bunu başaranları şahsım, ailem, milletim ismine tebrik ediyorum.
“DÜNYANIN GÖZÜ ÜZERİMİZDE”
Bu akşam bu hazırlıkların bize yapan ve hakikaten bu sunumu bu kadar mükemmel bir formda hazırlayan Sanayii ve Teknoloji Bakanıma, tüm grubuna de tekrar şahsım, milletim ismine tebriklerimi sunuyorum.
Tüm dünyanın gözü üzerimizde. Niçin bu kadar saldırıyorlar? Neden? Çılgın Türkler geliyor diye. Ulusal elektrikli araba için de hakikat vakitte adımlar attık. Bu bahiste da Türkiye en çok konuşulan ülkeler ortasında. Artık de uzay çalışmalarında gerçek zamanlamayla, hakikat adımları atarak kararlılığımız ortaya koyuyoruz.
İnsanlığın bir kısmının değil, tamamının barışa ve huzura kavuşması için medeniyetimizi tekrar şahlandırmak mecburiyetindeyiz.
Asırlar boyunca topraklarına her ayak basan tarafından sömürülen Afrikalı kardeşlerimiz için bunu başarmak mecburiyetindeyiz. Fransa’nın başındaki zat durmadan bana saldırıyor. Ya senin benle ne işin var? Sen evvel Cezayir’in hesabını ver.
Senin büyüklerin Cezayir’de 1 milyon insanı öldürdü, onun hesabını ver. Sen evvel Puanda?’nın hesabını ver. Ancak Türkün ve Türkiye’nin, ne de ecdadımızın geçmişinde bu türlü bir şey kelam konusu değil. Bizim ellerimizde kan yok fakat sizde kan var. Sürgünlerle yerinden yurdundan edilen, dinini, lisanını, ismini değiştirmeye zorlanan Asyalı kardeşlerimiz için bunu başarmak mecburiyetindeyiz.
Faşizmin ve hata şebekelerinin insafına bırakılmış Batılı kardeşlerimiz için de bunu başarmak mecburiyetindeyiz. Diyorlar ki Libya’dan, Azerbaycan’dan Türkiye askerini çeksin. 30 yıldır Azerbaycan’da tüm Karabağ’ı işgal altında tuttunuz. O topraklar kimin? O topraklar Azerbaycanlı kardeşimizin. Artık kendi göbeğini Azeri kardeşlerimiz kendileri kesti ve biz de elimizden gelen takviyesi verdik ve böylelikle Karabağ sahiplerinin eline geçti.
Macron haber gönderiyor; Libya’dan Türkiye askerini çeksin. Sen bu aklı bize vereceğini kendine sakla. Ve biz askeri ve güvenlik iş birliği muahedemiz olan Libya’yla mutabakatımızın gereğini yaptık ve yalnızca orada eğitim için varız, eğitimin dışında değil.
Bugün yeryüzünde adaleti tesis etmenin yolunu gökyüzünde güçlü formda var olmaktan geçiyor. Ne diyordu Yahya Kemal? Kökü mazide olan ati. Geçmişimizden aldığımız güçle kökümüzden beslenerek geleceğe bakacağız.
Teknolojik kapasitemizi geliştirmek ve buradan doğacak olan iktisattan faydalanmak için uzayda da olacağız. Şu anda uzayı görüyorum. Ve değişik görüyoruz.
Elde ettiğimiz deneyim ve birikimin bilim, sanayii ve teknoloji ekosistemimize aktarabilmek için orada olacağız. Onun için Varank, daha çok çalışacağız, yapacağımız çok iş var. Güçlü ve bağımsız bir Türkiye’nin yerini yalnızca dünyada değil, uzayda da tahkim edeceğiz. İşte bu vizyonu yürütecek olan kurumumuz Türkiye Uzay Ajansı’dır.
Uzay alanında birikmiş kabiliyetlerimizi tek çatı altında koordine etmek için yola çıktı. Birinci vazifesi Ulusal uzay Programı hazırlamak olan ajansımız, tüm paydaşların katkılarıyla çalışmasını hamdolsun tamamladı.
Artık Türkiye’nin uzaydkai 10 yıllık vizyon, strateji, amaç ve projelerinin yer aldığı Ulusal Uzay Programımızı, bugünlerde meşhur olan sloganıyla tüm dünyaya ilan ediyor ve diyorum ki: Gökyüzüne bak, ayı gör.
CUMHURİYET’İN 100. YILINDA AY’A BİRİNCİ TEMAS
Ulusal uzay Programı’ndaki birincil ve en kıymetli maksadımız, cumhuriyetimizin 100. yılında Ay’a birinci teması gerçekleştirmektir. İnşallah Ay’a gidiyoruz. Hazırlıklarına başladığımız Ay programıyla bu amacı 2 etapta tamamlamayı düşünüyoruz.
Birinci basamakta 2023 sonunda kendi ulusal ve özgün hibrit roketimizle Ay’a ulaşarak sert iniş gerçekleştireceğiz. Uzay aracımızı yakın yörüngeye çıkaracak birinci fırlatmayı memleketler arası iş birliğiyle hayata geçireceğiz. Hem Ay’a ulaşmayı başaran ülkelerden biri olacak, hem de ikinci evre için gerekli bilgileri toplamış olacağız.
Ay’a yumuşak iniş gerçekleştireceğimiz ikinci evreyi da tamamladığımızda Ay’da bilimsel faaliyetler yapabilen sayılı ülkelerden biri pozisyonuna geleceğiz. Böylelikle medeniyet coğrafyamızın da sembolü olan hilali, al bayrağımızla Ay’a göndermenin gururunu milletimize yaşatacağız.
Hazırlıklarına başlayacağımız Ay programı fırlatma, roket ve denetim teknolojilerindeki atılımlarımız için bir kaldıraç vazifesi görecektir. Bu program birçok alandaki çalışmalara taban oluşturacaktır. Böylelikle yerli ve ulusal olarak geliştirdiğimiz alt sistemlerin ticarileştirmesinin de önü açılacaktır.
Yakın vakitte Ay’a iniş denemeleri başarısızlıkla sonuçlanan ülkeleri gördük. Türk mühendislerinin bu vazifesi başaracaklarına tüm kalbimle inanıyorum.
Ulusal Uzay Programı’ndaki ikinci amacımız, yeni kuşak uydu geliştirme alanında dünya ile rekabet edebilecek ticari bir marka ortaya çıkarmaktır.
Türkiye Uzay Ajansı uyumunda kurulacak olan tek bir ulusal şirket bünyesinde birleştireceğiz. Halihazırda uydu üretim sistemlerinin birden çok kuruluş tarafından yürütülüyor. Bunu tek çatı altında toplayarak hem tam eşgüdümü yakalayacak, hem de tüm imkanlarımızı daha verimli halde kullanacağız.
Bu sayede rekabet gücümüzü artıracak dünyadaki uydu pazarından daha fazla hisse elde etmeyi hedefliyoruz. Uzaydaki amaçlarımızla uyumlu olarak yeni uydu gereksinimlerimizi da çok daha da verimli formda gidereceğiz.
Üçüncü gayemiz, Türkiye’ye ilişkin bir bölgesel konumlama ve zamanlama sistemi geliştirmektir. Sivil ve askeri gayeli navigasyon muhtaçlıkları için kullanılan bu uydu teknolojisine dünyada sadece 6 ülke sahiptir.
Yenilikçi bir teknikle oluşturacağımız kendi bölgesel konumlama sistemimiz sayesinde büyük riskler barındıran dışa bağımlılıktan kurtulacağız.
MAKSADIMIZ UZAY LİMANI İŞLETMESİNE SAHİP OLMAK
Bu maksadı tamamladığımızda kendi hassas navigasyon uygulamalarımız geliştirebileceğiz. Geliyorum, dördüncü maksadımıza. Uzaya erişimi sağlamak ve bir uzay limanı işletmesi kurmaktır. Uzayda bağımsız güç olmanın yolu, uzaya erişimden geçiyor. Yerli ve ulusal roketlerimiz dünya yörüngesine ağır yararlı yük taşıyabilecek olgunluğa eriştirmemiz gerekiyor. En kıymetlisi de bir uzay limanı işletmesine sahip olmaktır. Uzay limanımızı en uygun coğrafyalardaki dost ve müttefik ülkelerle birlikte kurmayı planlıyoruz.
Beşinci maksadımız, uzay havası ya da meteorolojisi olarak tabir edilen alan ayatırım yaparak uzaydaki yetikinliğimizi artırmaktır. Kablosuz yayınlar, haberleşme ve navigasyon sistemleri, elektrik şebekeleri ve petrol boru çizgileri uzaydaki değişimden ziyan görebiliyor. Bilhassa de ülkemizin yeryüzü ve gökyüzündeki operasyonlarını daha inançlı hal getireceğiz.
Altıncı maksadımız, Türkiye’yi astronomik müşahedeler ve uzay objelerinin yerden takibi sayesinde daha ileri pozisyona getirmektir.
Bu misyona yönelik halihazırda altyapılarımız mevcuttur. Yedinci amacımız, ülkemizde uzay sanayii ekosistemini daha da geliştirmektir.
Türk mühendisleri, bilim insanlarını uygun altyapıya sahip olduğunda ve gerekli takviyesi aldığında neler yapabileceği tüm dünyaya malumdur.
Uzay Ajansımızın öncülüğünde, kısa müddette buradan da yeni muvaffakiyet öyküleri çıkacağına inanıyorum. Uzay programımızdaki sekizinci maksat, bir uzay teknoloji geliştirme bölgesi kurmaktır. Yalnızca uzay alanında uydu geliştirebilen ve üretebilen seçkin ülkelerden biri olmayı kâfi görmüyoruz. Türkiye’yi tüm alt bileşenleri ticari olarak rekabet edebileceği bir pozisyona getireceğiz. Yatırım yapacak olan firmalarımızı da çeşitli düzeneklerle destekleyeceğiz.
Dokuzuncu gayemiz, uzay alanında aktif ve ehil insan kaynağımızı geliştirmektir. Uzay seyahatimizin da vazgeçilmezi insandır. Çocuk, genç, araştırmacı, bilim insanı, müteşebbis, teknisyen, mühendis ve tüm bölümleriyle toplumumuzda uzay farkındalığını artırmak için ne gerekiyorsa yapacağımız.
UZAYA BİR TÜRK VATANDAŞI GİDECEK
Onuncu ve son gayemiz, bir Türk vatandaşını uzaya göndermektir. Eminim ki birçok kişi bu hayali kurarak büyümüştür. Tahminen aranızda hala bu hayalini sürdüren de vardır, hatta bayanlardan da ben adayım diyen vardır. Uzaya bir vatandaşımızı göndermeyi elbette bir turistik seyahat olarak değil, gelecek jenerasyonlara yol gösterecek bir bilim misyonu olarak tasarlıyoruz.
Uzaya gitme niteliklerine sahip bir kişiyi gönüllüler ortasından seçerek gerekli eğitimleri almasını sağlayacak ve uzaya göndereceğiz.
Benim bilhassa burada bir şerhim var: Madem ki bir vatandaşımız uzaya gidecek, artık astonot ya da kozmonot sözlerine bir Türkçe karşılık bulmamız gerekiyor. Buradan lisan bilimcilerimize bir davette bulunuyor ve diyorum ki Türk uzay yolcularına Türkçe bir isim bulalım. 83 milyon vatandaşımız da özgün fikirleriyle bu arayışa ortak olabilir.
Saydığımız gayelerin her biri elbette iddialıdır, zorlayıcıdır. Ancak bunların hepsi de ayakları yere basan amaçlardır. Türkiye’nin bu ihtilali gerçekleştireceğinden en ufak bir kuşku duymuyorum. Türkiye Uzay Ajansı’nın geliştireceği amaçlarımı ulusal Uzay Programı’ndaki maksatları şahsen takip edecek, takviye olacağım.
Amaçlarımıza ulaşmamıza katkı sağlayacak, yarışlar düzenleyeceğiz. Genç yaşlı demeden tüm vatandaşlarımızdan bu alandaki çalışmalarımıza yüksek seviyede iştirak ve sahiplenme bekliyorum. İnşallah devlet millet el ele verecek, göklere ay yıldızlı bayrağımızı, hak ettiği yerlere taşıyacağız. Ayağımız dünyada, gözümüz uzayda olacak. Kökümüz dünyada, kollarımız göklerde olacak.
Ulusal Uzay Programımızın ülkemiz ve tüm dünyaya iyi olmasını diliyorum.
Memurlar
