Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın davetinin akabinde yeni anayasanın nasıl yapılacağı, nelerin değişeceği tartışılıyor. MHP önderi Devlet Bahçeli’nin de takviye verdiği yeni anayasa çalışmalarının çerçevesi ve husus başlıklarının şöyle olması bekleniyor: Millet iradesini yansıtacak sivil anayasa çalışmalarının 3 sacayağı olacak. Bunlar, cumhuriyet, üniter yapı ve demokrasi. Yeni anayasa çalışmaları, bu üçlüyü güçlendirecek asıllar üzerinden yürütülecek.
HAK VE ÖZGÜRLÜKLER SİSTEMATİĞİ
Yeni anayasanın hem toplumsal hem siyasi hem de hukuksal muhtaçlık olduğu belirtiliyor. Mevcut Anayasa’nın birçok kararının eskidiği, birtakım kararların de terk edilmiş olduğu lisana getirilirken, 21. yüzyıl şartlarına bakıldığında tüm bunların günümüz muhtaçlıklarını karşılamadığı söz ediliyor. Bütün bunları tasfiye edebilmek için bile yeni bir anayasaya muhtaçlık var. Örnek olarak tabir özgürlüğü ve basın özgürlüğünün son derece geniş bir boyut ve kapsam kazanmış olmasına karşın bu hususta klasik bir anayasal nizama sahip olduğumuz kaydediliyor. Bu manada da yeni bir hak ve özgürlükler sistematiğine gereksinim var. Mevcut Anayasa’da ekonomik kararların içerisinde planlamaya ait düzenlemeler var. Lakin bu düzenlemelerin 1961 Anayasası’nın planlama mantığıyla, o vaktin ekonomik tercihleri üzerinden anayasaya girdiğine dikkat çekilirken, bu kararların günümüz şartlarına nazaran tekrar ele alınması gerektiğine işaret ediliyor. Yeniden ‘bağımsızlık’ konusunu garanti altına alacak, bu ilkeyi milletlerarası toplumda çok daha tesirli ve güçlü, ilgileri teminat altına alabilecek bir bakış açısıyla tekrar değerlendirmeye alınabilecek.
YENİ ANAYASADA E-DEMOKRASİ
Yaşadığımız çağın en değerli gereksinimlerden birisinin de elektronik demokrasi olduğuna işaret ediliyor. Oy kullanma hariç şu anda hiçbir anayasal sistem içerisinde elektronik demokrasiye ait asıllar yer almıyor. Hasebiyle yeni anayasa çalışmalarında elektronik demokrasinin de tartışılabileceği ve buna ait temellerin belirlenebileceği belirtiliyor. Tekrar Türkiye Cumhuriyeti’nin üniter yapısını bozmayacak halde, lokal idareleri güçlendirici düzenlemelerin de kıymetlendirilebileceği tabir ediliyor.
KURUMLAR YİNE DÜZENLENECEK
Anayasada yer alan Anayasa Mahkemesi, Yükseköğretim Heyeti, Devlet Denetleme Şurası, Radyo ve Televizyon Üst Şurası üzere kurumlar yeni bir bakış açısıyla tekrar pahalandırılacak. Kimi kurumlar yine dizayn edilecek, kimi kurumların ise yeni anayasa da olup olmayacağı ya da nasıl olması gerektiği ele alınacak.
Sistematik bütünlüğü yok
Mevcut Anayasa’nın lisanında sorun olduğu belirtiliyor. Yeni anayasada bu durumun göz önünde bulundurulacağı, daha anlaşılır bir Türkçe’yle yazılacağı kaydediliyor. Tekrar mevcut Anayasa’nın önemli sistematik problemlerinin olduğuna dikkat çekiliyor. Anayasa 177 unsurdan oluşuyordu. Lakin şu anda 154 husus yürürlükte. 23 unsur ise yürürlükten kaldırıldı. Ayrıyeten Anayasa’da 21 de süreksiz husus bulunuyor. Bu manada yeni anayasa sistematik bütünlük içerisinde hazırlanacak.
Osman Özgan
Memurlar
