TBMM Lideri Mustafa Şentop, Anayasa Mahkemesinin, eski CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu hakkında verdiği ikinci ihlal kararının münasebetine ait, “TBMM’ye bu halde bir tembihte bulunması, nasihatte bulunması, öğüt vermesi Anayasa Mahkemesinin çok açık bir yetki aşımıdır. Bu kararı, bir siyasi bildiriye dönüştüren bir kısmıdır bu.” dedi.
Şentop, CNN Türk’ün canlı yayınında soru üzerine, Anayasa Mahkemesinin, Berberoğlu hakkında verdiği ikinci ihlal kararının münasebetinin Resmi Gazete’de yayımlanmasına ait değerlendirmelerde bulundu.
Anayasa Mahkemesi kararını okuduğunu, 37 sayfa, uzun bir karar olduğunu anlatan Şentop, kararda hukuksal kısımlar, görüşler bulunduğunu, prensip olarak katıldığını bildirdi.
Şentop, Anayasa Mahkemesi kararlarının, gerek anayasaya nazaran gerek Anayasa Mahkemesi Kuruluş ve Yargılama Tarzları Kanunu’na nazaran bağlayıcı olduğunu, bunda bir tereddüdün bulunmadığını tabir etti.
Öteki mahkemelerin buna uyması gerektiğini vurgulayan Şentop, “Kararın doğruluğu yanlışlığı başka bir tartışma hususudur. Anayasa Mahkemesinin ihlalin ortadan kaldırılmasına yönelik verdiği kararın, yani yine yargılama kararına uyulması gerekir. Bu karar sonucunda da lokal mahkemenin, yeni Anayasa Mahkemesi kararında gösterilen durma kararını vermesi gerekir. O vakitte söyledim, bugün de bunu söylüyorum.” diye konuştu.
-“Siyasi bildiri diyebileceğimiz bir kısım var”
Şentop, Anayasa Mahkemesi kararında bir de “siyasi bildiri” diyebilecekleri bir kısım bulunduğunu, bunun Meclis ile ilgili kısım olduğunu kaydederek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bu kararın hüküm kısmı dediğimiz şey, 140. paragrafta var. Orada açıkça 4 şey söylüyor: Yine yargılama yapılmalı, infazın durdurulmasına karar verilmeli, hükümlü statüsünün kaldırılması ve yargılama süreciyle ilgili durma kararı verilmesi. Bunlar 14. Ağır Ceza Mahkemesine, neyin, nasıl icra edileceğine dair, hak ihlalinin nasıl ortadan kaldırılacağına dair verilen, Anayasa Mahkemesi tarafından bir karar. Bununla ilgili tereddüt yok. Gerek anayasa, gerek atıf yaptığı Anayasa Mahkemesi Kuruluş ve Yargılama Yordamları Kanunu, bu hususta Anayasa Mahkemesine iki yetki veriyor: Hak ihlali var mı yok mu bunun tespiti, ihlal varsa bunun nasıl giderileceğine dair bir karar. Bu bazen, nasıl giderileceğine yönetime bırakabilir bazen de nasıl giderileceğini açık halde yazabilir. Burada açık biçimde, mahkemeye nasıl giderileceğine dair bir karar vermiş. Anayasa Mahkemesi orada kalmıyor, daha sonra: ‘anayasa ve kanunlara mahkemelerin uyması konusundaki konularda bütün kamu kurumlarına vazifeler düşmektedir…’ Bütün devlet kurumlarına, başta TBMM ve HSK olmak üzere, bütün kamu kurumlarının anayasa ve hukuk kurallarına uyması konusunda, mahkemeyi demek istiyor, ikaz etmesi yahut ne gerekiyorsa yapması lazımdır üzere bir karar veriyor. “
“Anayasa Mahkemesi, tabiri caizse bir davet yapıyor, ‘hep birlikte bu işe sahip çıkalım’ üzere bildiri yapıyor.” diyen Şentop, bunun Anayasa Mahkemesinin misyon ve yetkileri ortasında olmadığını söyledi.
Şentop, “TBMM’ye bu biçimde tembihte, nasihatta bulunması, öğüt vermesi, Anayasa Mahkemesinin çok açık bir yetki aşımıdır. Bu kararı, bir siyasi bildiriye dönüştüren bir kısmıdır bu.” sözlerini kullandı.
Türkiye’de vakit zaman vazifesini yapmayan kurumlar olabileceğini, yargı kurumlarının da yanlış yapabileceğini lisana getiren Şentop, lakin bir hukuk kuralı ihlali yahut hukuka terslik kelam hususuysa bunu gidermek için öbür hukuka karşıtlıklar içine girmeye gerek olmadığını kaydetti.
Hukuka karşıtlıkları, hukuk tertibi içinde giderdiklerini, bunun bazen vakit alabileceğini söz eden Şentop, “Hukuk sistemi ve hukuk kuralları içinde bu hukuka tersliği gidermek mümkün. Herkesin yapması gereken de budur. Bir hukuka terslik var diye, bu hukuka tersliği öteki yeni hukuka karşıtlıklar geliştirerek yapmak, yine başka sıkıntılar ortaya çıkartıyor. Haklı durumdaki birtakım kararları da birtakım açılardan haksız durumlara düşürüyor.” diye konuştu.
“Anayasa Mahkemesi açıkça yazmalı”
TBMM’ye yönelik, bu kararla ilgili olarak bir ihlalin giderilmesine yönelik bir kararın olmadığına dikkati çeken Şentop, TBMM’ye, “Bu kararın uygulanması için daima bir arada, bütün kurumlar takviye verelim. Harekete geçelim.” denildiğini söyledi.
Şentop, Anayasa Mahkemesinin, TBMM bağlamında ne dediğini sorarak, “TBMM, bu Anayasa Mahkemesi kararına uymayan mahkemeyi, bir kanunla kaldırsın mı? Anayasa Mahkemesinin bu kararını okutmak suretiyle Sayın Berberoğlu’nun dokunulmazlığının iadesi mi kelam konusu olabilir? Ki bunlar beni kanaatimce anayasa ve mevzuata nazaran mümkün değil. Anayasa Mahkemesi, şayet bunları söylüyorsa, açıkça yazmalı. ” değerlendirmesinde bulundu.
“Mahkemeye yazı göndereceğiz”
TBMM Lideri Şentop, Anayasa Mahkemesinin içtüzüğünün tavzih yahut maddi kusurun düzeltilmesi başlıklı 82. unsuru doğrultusunda Anayasa Mahkemesine bugün ya da yarın bir yazı göndereceklerini bildirerek, “Meclisin ismini geçiriyorsun bir cümlenin içinde lakin Meclis sana nazaran ne yapmalı?” diye sordu.
Anayasa Mahkemesi kararında, kesin kararın ne vakit ortadan kalkacağına dair hiçbir cümle bulunmadığına işaret eden Şentop, şunları kaydetti:
“Eğer Anayasaya Mahkemesinin kararı, son bir kararsa bu mevzuda, bunu ortadan kaldıracak bir kararsa şayet, direkt Meclise göndersin, biz de okuyalım Mecliste ve dokunulmazlık, milletvekilliği tekrar kazanılsın. Bu kararda mahkeme 37 sayfa yazmış lakin şunu söylemiyor; problem şu, milletvekilliği nasıl düştü, kesin kararın Genel Konseye bildirilmesiyle. Bir kesin karar olacak bunun için öncelikle ve bu kesin karar Genel Şuraya bildirilecek. Karşıtı nasıl olabilir? Bilakis dair bir düzenleme yok anayasada. Fakat en azından hukuk mantığına nazaran; bir kesin karar ortadan kalkarsa, o vakit kesin karara bağlı sonuçların da ortadan kalkabileceğini düşünebiliriz. Hasebiyle kesin karar ne vakit ortadan kalkacak? Buna dair hiçbir cümle yok Anayasa Mahkemesi kararında. Şayet kesin karar, Anayasa Mahkemesinin bu kararıyla kalkıyorsa Anayasa Mahkemesi niçin uğraşıyor o vakit ’14. Ağır Ceza Mahkemesine bir daha göndereyim de bu dört şeyi yapsın’ diye niçin uğraşıyor. Kendi kararıyla bu kesin karar kalkıyorsa Meclise göndersin, biz de kesin kararın kalktığını Genel Heyete okutalım ve sonuç alınsın. Anayasa Mahkemesi bu fikirde olmadığı için uzun uzun anlatıyor ve tekrar 14. Ağır Ceza Mahkemesine gönderiyor, ‘Durma kararı ver. Kesin kararı sen kaldır’ diyor. Bu demek ki Anayasa Mahkemesinin yetkisinde değil kesin karar. Bunu kararında uzun uzun, açık açık anlatmış olmasına karşın kalkıp da TBMM’ye de ‘hep bir arada bu işe sahip çıkalım’ üzere bir talepte, tavsiyede, tembihte bulunmasını çok yadırgadığımı söz etmek isterim. Haklı durumdayken bu, bir kararı bence bir açıdan önemli ölçüde yaralıyor. Ben bu manada bir tavzih, bir açıklama, ne demek istiyor, TBMM ne yapması gerekir bunu açıkça yazması konusunda, şayet o denli değil de buradaki tabirler bir kusur sebebiyle yahut düşünmeden konulmuşsa onun düzeltilmesi konusunda bir yazı yazacağız, göndereceğiz.”
TBMM Lideri Şentop, Enis Berberoğlu’nun dokunulmazlığı tekrar kazanması için kesin kararın ortadan kalkması gerektiğini vurguladı.
Durma kararı verildikten sonra bunun tarzına nazaran Adalet Bakanlığına ve Meclis’e gelmesi gerektiğini belirten Şentop, “Çünkü durma kararı vermesi, dokunulmazlığının var olduğunu kabul etmesi; dokunulmazlığın var olduğunu kabul etmek de milletvekilliğinin mevcudiyetini kabul etmek manasına gelir. Meclis de bunun gereğini o vakit yapacaktır. Meclis’e kesin kararın ortadan kalktığına dair bir karar gelmesi ve bunun Genel Konseyde okutulması gerekir. Bu söylediğim büsbütün bir yorumdur. Bu mevzuyla ilgili türel düzenlemelerde bulunmadığını, İçtüzük ve Anayasa’da düzenlenmiş bir bahis olmadığını da söz etmek isterim. ” diye konuştu.
Memurlar
