Soru: Büyükşehir belediyeleri 5393 sayılı Kanuna tabi kontratlı çalışanın maaşına devletin belirlediği %7.36 artırımı yansıtmama hakkına sahip midir?
Yanıt: 5393 Sayılı Belediye Kanununun 49. unsuruna nazaran belediyelerde tam vakitli kontratlı işçi istihdam edilebilmektedir. Bu çalışana ödenecek fiyatlar belediye meclisi tarafından belirlenmektedir. Kanun fiyatlar için üst hudut getirmiş, alt hudut belirlememiştir. Fiyatın üst hududu tıpkı unvandaki takımlı işçiye ödenecek meblağın yüzde yirmibeş fazlası olup, tavan sayılar Hazine ve Maliye Bakanlığınca her yılın ocak ve temmuz ayında belirlenmektedir. 2021 Yılı Ocak Ayı Mahalli Yönetim Kontratlı Çalışanı Fiyatları Hakkında Genelge için tıklayınız. Genelge ile bir evvelki periyoda nazaran tavan fiyatlar yüzde 7,3 oranında artırılmıştır. Bu işçi ayrıyeten 375 sayılı KHK nin ek 9. hususunda düzenlenen ek ödemeden yararlanmakta, toplumsal istikrar mukavelesi imzalanmış olan belediyelerde bu ödemeyi de almaktadır.
Hazine ve Maliye Bakanlığının 9 Ocak 2021 tarihli ve 9167 sayılı Genelgesinde, “Belediyeler ve vilayet özel yönetimleri ile mahalli yönetim birliklerinin meclisleri yahut büyükşehir belediyeleri bağlı kuruluşlarının idare konseyleri, 5393 sayılı Kanunun 49 uncu unsuru çerçevesinde 1/1/2021 tarihinden sonra da çalıştırmaya devam olunacak yahut 2021 yılında birinci kez istihdam edilmeye başlanacak kontratlı işçi için ekli (1) Sayılı Cetvel’de gösterilen fiyat tavanlarını aşmamak kaydıyla net fiyat tespitine yetkilidir.” denilmektedir.
Genelgede ayrıyeten, net fiyat tespitine ait yetkili meclis yahut idare şurası kararının 2021 yılı Ocak ayı içerisinde alınacağı ve ilgililere 1/1/2021 tarihinden itibaren geçerli olacak halde yapılacak mukavelelerin yenileme süreçlerinin yeniden Ocak ayı içinde tamamlanacağı karara bağlanmıştır.
Üstte yer verdiğimiz mevzuat kararlarından, belediye meclislerinin kontratlı işçi fiyatlarını kanunla belirlenen üst sonu aşmamak şartıyla belirlemekte özgür olduğu, fiyatları genel artırım oranından daha düşük yahut artırım uygulamaksızın belirleyebileceği anlaşılıyor.
Toplu mukavelede de kelam konusu işçisi hami karar yer almamaktadır. Kamudaki tüm kontratlı işçi fiyatları için genel bir artış oranı tespit edilmesine karşın belediye kontratlı işçisi için bu yapılmamaktadır. Üstte da belirttiğimiz üzere Hazine ve Maliye Bakanlığı ocak ve temmuzda iki başka artırım Genelgesi yayımlamaktadır. Toplu mukavele kararları temel alınarak hazırlanan bu Genelgelerde gösterge ve katsayılar ile kontratlı işçi fiyat tavanı ve artış oranı enflasyon farkları da dikkate alınarak belirlenmektedir. Fakat belediye kontratlı çalışanı için farklı bir Genelge yürürlüğe konularak unvan bazında tavan fiyatlar belirlenmekte, genel fiyat artış oranı fiyat tavanlarına uygulanmakta, çalışanın mevcut fiyatları için artış oranı belirlenmemektedir. Bu yetki hakkaniyete uygun kullanılması halinde mahalli yönetimlerin özerkliği ile bütçe istikrarları bakımından uygun görülse bile, pek çok taraftan suistimale açık bir yetkidir.
Sorunun kalıcı tahlili için 5349 sayılı Kanunun 49. unsurunda düzenleme yapılarak kontratlı işçi için unvan bazında taban fiyat belirlenmesi için yetki verilmeli, Hazine ve Maliye Bakanlığı tavan fiyatı ilan ettiği üzere taban fiyatları de tespit etmeli, toplu mukavelelerde de mevcut fiyatlara genel artış oranının altında artırım yapılmasını engelleyecek kararlara yer verlimelidir.
Memurlar
