Son ayların en çok gündemde olan dallarından olan kargoculuğu deneyimledik. Kadıköy’de bir gün kurye olarak çalıştık. Kapısını çaldığımız birden fazla kişi kapıyı açmadan paketi bırakıp gitmemizi istedi. Pandemi devrinde kimse para üstü almak istemiyor. Bu da kuryeler için ek yarar manasına geliyor. Kesimde maaşlar ortalama 3 bin 500 lira. Yevmiyeli çalışanlar ise 115 lira alıyor. Pandemide tıp öğrencisi de, öğretmen de amatör futbolcu da kurye olmuş durumda. Bir kuryenin günde 100 paket dağıttığı düşünülürse bir paketi 1 liraya taşıyorlar.
Hürriyet’ten Emre Yapıt’ın haberine nazaran: KARGOCULUK, hiç olmadığı kadar gündemde ve bir o kadar da hareketli bir durumda. Yıldan yıla süratli bir büyüme gösteren e-ticaret bölümü pandemi periyodunda çok daha büyük bir ivme yakaladı. Bu durumdan kargocular da nasibini aldı. Giyimden teknolojiye, besinden hijyene kadar akla gelebilecek her eser kargo ile konutumuza geliyor. Kuşkusuz bu yoğunluk tüketici şikayetlerini de artırmış durumda. Tüketiciler siparişlerinin yanlış, eksik, kusurlu ya da çok geç geldiğini belirten şikayetlerini neredeyse her mecrada lisana getirdi.
SİSTEME İŞLENİYOR
Biz de bu periyotta kargoculuğu deneyimlemek ve işi tüm taraflarıyla öğrenmek için harekete geçtik. Aras Kargo’nun Kadıköy Selamiçeşme’deki şubesinde kurye olarak çalıştık. Paketleri ilgili adreslere ulaştırdık. En başta söylemekte yarar var: İş hakikaten de dışarıdan göründüğü kadar kolay değil. Burada mesai sabah 09.00 üzere başlıyor. Türkiye’nin dört bir tarafından gönderilen paketler büyük ana dağıtım merkezlerinde toplandıktan sonra bu şubelere geliyor. Şubeye gelen paketler sabah mesai başlar başlamaz cinslerine nazaran ayrıştırılıyor. Her kurye kendi dağıtım bölgesine ilişkin paketleri kayda alarak siteme işliyor.
BİR SÜRÜCÜ 2 KURYE
Daha sonra şubeye ilişkin dağıtım araçları tek tek kapıya yanaşıyor. Kuryeler, kendi bölgelerine ilişkin paketleri bu araçlara yerleştirmek için harekete geçiyor. Araçlarda bir sürücü ve 2 kurye olacak halde bir dağılım yapılıyor. Ben de, 9 yıldır bu işi yapan ve grubun en deneyimli isimlerinden biri olan Murat Toptaş ile paketleri dağıtacağımı öğreniyorum.
SOKAĞA NAZARAN DİZİYORUZ
Araç belirlendikten sonra dağıtım bölgemize ilişkin paketleri alıp araca yüklemeye başlıyoruz. Bu kademede biraz süratli hareket etmek gerekiyor. Çünkü dağıtıma çıkarken geç kalınırsa bütün sistem aksayabilir. Ben, şube içinden paketleri kucaklayıp otomobilin içine koyuyorum. Fakat bu noktada Murat Toptaş beni uyarıyor. Meğerse paketleri araç içerisine itinasız dizmemem gerekiyormuş. Paketleri sıralar halinde dizmem gerektiğini, her sıranın bir sokağa ilişkin olduğunu ve dağıtımı ona nazaran yapacağımızı anlatıyor. Ben de ona nazaran paketleri diziyorum. Dizim tamamlandıktan sonra araca binip saat 10.30 üzere dağıtım için şubeden ayrılıyoruz.
GÜNDE 1500 PAKET
Yol alırken Toptaş’tan bilgi almaya devam ediyorum. Öğrendiklerime nazaran bir şubeye günde ortalama 1000 paket gelebiliyor. Pandemi devrinde ise bu 1.500’ü görmüş. Yani bir kurye günde 100 ila 120 ortasında paket dağıtabiliyor. Araç, dağıtım bölgesine geldiğinde duruyoruz. Biz araçtan inip apartmanlara nazaran paketleri alıyoruz. Lakin her seferinde araca yine binemiyoruz. Biz, 6-7 paketi alıp bunları o sokaktaki tüm apartmanlara dağıtıyoruz. Araç ise bir sonraki sokağın sonunda bekliyor. Bir diğer söz ile işin büyük kısmı yürüyerek yapılıyor.
YEVMİYE 115 LİRA
Paketleri dağıtırken Murat Toptaş’a çalışma kaidelerini ve fiyatları soruyorum. Dalda maaş ortalaması 3 bin 500 lira civarında. Bu yapılan işe nazaran 200-300 lira artabiliyor. Lakin pandemi periyodundaki ağır çalışma şartları nedeniyle birden fazla firma çalışanlara prim ödemesi yapmış. Fakat dalda herkes maaşlı çalışmıyor. Neredeyse takımlı kuryelerin yarısı kadar yevmiyeli çalışanlar var. Bunların fiyatı ise günlük 115 lira. Üstelik yemek fiyatı de bunun içinde. Yani hayli düşük. Çünkü yevmiyeli işçiler daimi çalışmıyor ağır günlerde çağrılıyor. Bir kuryenin ortalama yüz paket dağıttığını düşünürsek neredeyse bir eser 1 liraya dağıtılmış oluyor. Kuşkusuz, herkesin yapabileceği bir iş de değil.
RESTORANCI OYUNCAK SATIYOR
Murat Toptaş, pandeminin tesirlerini dikkat cazibeli bir müşahedesi ile anlatmayı sürdürüyor: “Önceden daha çok ofislerin ve dükkanların olduğu sokaklarda çalışırken artık bütün tartı apartmanlara kaydı. Restoran işletmecisine paket götürüyordum. Artık o da e-ticarete girdi konutundan oyuncak satıyor. Artık onun paketlerini konutundan alıp şubeye getiriyorum. Konuttan e-ticarete girenlerin sayısı çok fazla arttı. Bir meskenden artık günde 30-40 paket çıkmaya başladı.”
TIP ÖĞRENCİSİ DE VAR AMATÖR FUTBOLCU DA
Biraz evvel bahsettiğimiz yevmiyeli kuryelerin büyük kısmını öğrenciler oluşturuyor. Tıp fakültesi, tarih ve kimya kısmı öğrencileriyle bir arada çalıştığını belirten Toptaş, “Turizm ve AVM’ler durunca hepsi kargo işine yöneldi. Hatta kimi öğretmenler ve amatör futbolcular da yevmiyeli çalışıyor” tabirlerini kullanıyor.
BAHŞİŞLERE PANDEMİ TESİRİ
Dağıtım esnasında birtakım paketlerin alıcı ödemeli olduğunu fark ediyorum. Burada devreye giren Murat Toptaş, “Bizim için pandemide en hoş olay bu oldu. Birçok müşteri ödeme yaptıktan sonra para üstünü almayı tercih etmeyip bahşiş veriyor. Bir orta hakikaten maaşa yakın bahşiş toplamaya başlamıştık. Çok hoştu. Artık azalmaya başladı” diyor. Sahiden de kimi müşteriler para alışverişinde bulunmak istemiyor.
KAPIYI AÇMIYORLAR
Dağıtıma devam ediyoruz. Apartmanların kapısına gelip zile bastığımızda birden fazla vakit açan oluyor. Yani ‘geldik meskende yoktunuz’ mazeretinin pek gerçekçi olmadığını belirtmek isterim. Fakat pandemi periyodunda kuryelere bakış açısı biraz değişmiş. Zilini çaldığım meskenlerdeki bireyler ekseriyetle benimle yüz yüze gelmemeye çalışıyor. “Lütfen paketi kapının önüne bırakır mısınız” diyerek teşekkürlerini iletiyorlar. Kaç kez zile bastığımı, kaç kere asansöre bindiğimi ise sayamadım bile. Eser dağıtımı yaptığımız 3’üncü ve 4’üncü sokaktan sonra yorgunluk iyiden iyiye beliriyor. Bu ortada, saatler içerisinde onlarca farklı yüz görüyorsunuz. Şayet uzun yıllardır bu işi yapıyorsanız herkes sizi tanımaya başlıyor.
Memurlar
