Türkiye’de yaklaşık 10 aydır yeni tip koronavirüs (Kovid-19) ile gayret eden sıhhat çalışanları, salgının kendilerinde yarattığı fizikî ve ruhsal yorgunluğu hiçe sayarak, hayatları onlara “emanet” olan hastalara şifa dağıtmak için gecelerini gündüzlerine katarak çalışmaya devam ediyor.
Dünya, birçok bilinmez tarafıyla 2019’da Çin’de ortaya çıkan Kovid-19 salgınına karşı çabasını aralıksız sürdürüyor.
7’den 77’ye her yaştan vatandaşın ömür anlayışını değiştiren ve toplumsal hayatını sekteye uğratan Kovid-19’un sona ermesi için verilen uğraşın başaktörlerini ise kuşkusuz sıhhat çalışanları oluşturuyor.
Doktorundan hasta bakıcısına kadar tüm sıhhat çalışanları, birçok kişinin kısa müddetliğine dahi takmakta zorlandığı maskenin yanı sıra gözetici ekipmanlardan biri olan tulumun içerisinde saatler geçiriyor, virüs yüküyle karşı karşıya kalıyor, hastalansalar da iyileşip vazifelerinin başına döndüklerinde birebir şevkle hizmet veriyorlar.
Öte yandan, salgının fizikî ve ruhsal açıdan en çok yorduğu bireyler olan sıhhat çalışanları, tüm yorgunluklarını bir kenara bırakarak, canlarını kendilerine emanet bildikleri hastalarının iyileşip sevdiklerine kavuşması için verdikleri çabayı bir an olsun bırakmayı düşünmüyor.
Kovid-19 riskini meskenlerine taşımamak için yakınlarından uzak kalan sıhhat çalışanları, hayatla mevt ortasındaki ince çizgide gözü üzere baktıkları hastaların ise adeta ailesi oluyor.
“Eve gittiğimizde bile aklımız hastalarımızda kalıyor”
Salgın periyodunda 45 günde inşa edilerek hizmete açılan 1008 yataklı Prof. Dr. Feriha Öz Acil Durum Hastanesi’nde misyon yapan sıhhat çalışanları, Kovid-19 ile uğraşlarını ve salgın sonrası değişen hayatlarını AA muhabirine anlattı.
Diyaliz Hemşiresi Ezgi Selçuker, 5 ay evvel vazifeye başladığı hastanede, Kovid-19 teşhisli diyaliz hastalarıyla ilgilendiğini söyledi.
Salgın servisinde çalışmanın zorlukları olduğuna değinen Selçuker, şöyle konuştu:
“Hem ruhsal olarak hem de bedenen çok fazla yoruluyoruz. ‘Hastalara nasıl daha fazla faydalı olabiliriz, onları nasıl daha iyi duruma getirebiliriz?’ diye sorguluyoruz. Konuta gittiğimizde bile aklımız hastalarımızda kalıyor. Onlarla daima diyalog halindeyiz. İnşallah bu süreci hoş bir biçimde atlatacağız, bunları yalnızca anı olarak hatırlayacağız.”
Askeri işçi olan eşiyle vazifesi nedeniyle farklı kentlerde bulunduklarını aktaran Selçuker, “Salgın sürecinde 4 yaşındaki çocuğumuza bakmak için annemle babam geldi. Onlar da yaşlı. Kalp, astım ve KOAH hastaları. Çocuğumun da alerjik astımı var. Meskene gittiğimde ‘Çocuğuma virüs bulaştırır mıyım? Anne ve babama muhteşem taşıyıcı olur mu?’ diye sarılamıyorum.” sözünü kullandı.
Kendisinin de Kovid-19’a yakalandığını, meskende başlayan tedavisinin durumunun ağırlaşması üzerine hastanede devam ettiğini anlatan Selçuker, bu süreçte çocuğundan farklı kalmasının, iyileşip meskene döndüğünde dahi ona sarılamamasının, ailesine virüs taşıma tasasıyla yaşamasının kendisini ruhsal açıdan çok yorduğunu lisana getirdi.
Salgın sürecinde sıhhat çalışanlarının değerinin daha iyi anlaşıldığını, dayanışmanın ne kadar değerli olduğunun ve devletin sıhhat çalışanlarına ne kadar sahip çıktığının öğrenildiğini belirten Selçuker, Türkiye’nin teklifiyle Dünya Sıhhat Örgütü tarafından 2021’in “Sağlık Çalışanları Yılı” ilan edilmesinin de kendilerine özel ve kıymetli hissettirdiğini kaydetti.
“Hastalar hayatla mevt ortasındaki ince çizgide size emanet”
Ağır Bakım Hemşiresi Havvanur Doğan, 5,5 yıldır icra ettiği misyonunu Türkiye’de Kovid-19 hadisesinin tespit edildiği mart ayından bu yana Kovid-19 ağır bakımında sürdürdüğünü söyledi.
“Bu süreç bizim için şiddetli geçiyor ancak üzerimize düşen sorumluluğun farkındayız. 24 saat hastalarımızın başındayız. Kaliteli bakım vermeye devam ediyoruz.” diyen Doğan, ağır bakımda tedavi gören hastaların adeta aileleri üzere her muhtaçlıklarını karşıladıklarını, yemeklerini yedirdiklerini, tedavi ve bakımlarını yaptıklarını anlattı.
Salgının bu boyuta ulaşabileceğini hayal etmediklerini, olay ve ağır bakımda yatanların sayısının artacağını düşünemediklerini lisana getiren Doğan, yeniden de özveriyle tüm güçleriyle çalışmaya devam ettiklerini vurguladı.
Fizikî yorgunluktan çok ruhsal yorgunluklarının daha çok olduğunu aktaran Doğan, şöyle devam etti:
“Kız kardeşimle yaşıyorum. Ailem Mersin’de. Onları çok uzun vakittir görmüyorum. Biz burada her ne kadar konutta kalamasak da onlara ‘Evde kalın.’ diye söylüyoruz. Özledik, gidemiyoruz. Ruhsal olarak yıprandık ancak tekrar de devam ediyoruz. Meskene gittiğim vakit kız kardeşime de bulaştırmamak için elimden geleni yapıyorum. Her gün maske, toplumsal ara ve paklık kurallarına uyduğum için içim rahat. Her ne kadar ağır bakımda da çalışsam bir biçimde dikkat etmeye çalışıyoruz.”
Ağır bakımda çalışmanın kendisi için mutlaka yük olmadığının altını çizen Doğan, “Hep ağır bakımda çalıştım ve her vakit da ağır bakımda çalışmak isterim. Orada hastalar hayatla mevt ortasındaki ince çizgide size emanetler. Elimizden geldiğince özveriyle çalışmaya devam ediyoruz. Ağır bakımdan diğer bir yerde hemşirelik yapamam.” halinde konuştu.
“Buradan öteki bir yerde çalışmak istemiyorum”
Kovid-19 Ağır Bakım Paklık Çalışanı Mehmet Kandaz, Prof. Dr. Feriha Öz Acil Durum Hastanesi’nde 6 aydır vazife yaptığını söyledi.
Paklık işçisinin ağır halde çalıştığını anlatan Kandaz, şöyle konuştu:
“Yoğun bakımda paklık yaptığımız kadar hemşirelere yardım da ediyoruz. Hastaların ferdî bakımları, sakal tıraşları yapılırken hemşirelere yardımcı oluyoruz. Hasta temizlenirken fizikî olarak 1 kişi yetmeyebiliyor zira çevrilmesi gerekiyor. Orada devreye biz giriyoruz, hastayı çeviriyoruz. Bu hastaneye geldiğimde direkt ağır bakımda çalışmaya başladım. Evet, en zoru hastanede, ağır bakımda çalışmak ancak buradan diğer bir yerde de çalışmak istemiyorum.”
Özveriyle çalıştıklarının altını çizen Kandaz, bazen yemek yiyecek, ferdî muhtaçlıklarını karşılayacak vakit bulamadıklarını söz etti.
Hastanede işe başladığında ailesine virüs bulaştırma kaygısı yaşadığından bahseden Kandaz, “Ancak, yaşadıkça gördüm ki dikkat ettiğiniz, kurallara uyduğunuz vakit sorun olmuyor. Süreç aslında ferdî ilerliyor. Herkes dikkat etse, kurallara uysa sorun olacağını düşünmüyorum. Şu an çocuklarıma da sarılıyorum. Birinci zamanki üzere değil yaklaşımım zira daha rahatız.” dedi.
Mehmet Kandaz, sokağa çıkma kısıtlamaları başladığından beri ağır bakımda yatan hasta sayısının gözle görülür halde azaldığına işaret ederek, hastalıktan kurtulmak için aşıdan umutlu olduğunu kelamlarına ekledi.
Memurlar
