Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği (BYSD) Lideri Tahir Büyükhelvacıgil, ayçiçek yağındaki fiyat artışının bölümden kaynaklanmadığını belirterek “Yağı, Rusya ve Ukrayna’dan ithal etmek zorundayız. Onların istediği de ton başına 1325 dolar.” dedi.
Büyükhelvacıgil, bölüme yönelik 2020 yılı değerlendirmesi ve 2021’deki öngörülerine ait düzenlediği basın toplantısında, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını sürecinde tarımda yerli üretimin artması, kendine yeterlilik ve iklim değişikliği bahislerinin öne çıktığına dikkati çekti.
Türkiye’nin en çok ithal ettiği eserler ortasında yağlı tohumların yer aldığını belirten Büyükhelvacıgil, bu eserlerde üretimin artırılması gerektiğini söyledi.
Büyükhelvacıgil, ayçiçek rekoltesinde düşüş yaşandığına ve 2,5-3 milyon ton muhtaçlık bulunmasına karşın 2019’da 1 milyon 330 bin ton üretim yapıldığına işaret ederek şöyle devam etti:
“Bu eserin eksikliği sorun olmaya devam ediyor. Geçen yıl çekirdek fiyatları ton başına 5 bin 400 liraya kadar geldi, ham yağın fiyatı da ton başına 10 bin lira sonunu aştı. Bu yalnızca bizim ülkemizdeki eksiklikten değil, Rusya ve Ukrayna üzere üreticilerde de kuraklık sebebiyle yüzde 20-25 civarında üretim düşüşü yaşandı. Ham yağın ton fiyatı 700 dolar civarındayken bugün prestijiyle 1325 dolar düzeyine geldi. Bunlar ürkütücü. Doların da karşılıksız basılmasıyla emtia fiyatlarına dayanılmaz yönelme oldu.
Rusya ve Ukrayna’nın dışarıya mal vermemesi ve orada fiyatların yükselmesi de bizi burada etkiledi. Dünyada emtia fiyatlarının yükselmesi, büsbütün dalın dışında yaşanan süreçle tüketiciye yansımış oldu. Uzun yıllar bu ülkede 5 litre yağ fiyatı 25 lirayı geçmedi, bugün geldiğimiz noktada 75 liraya kadar geldik. Bugün ham yağın 10 bin lirası olması da rafa yansımadı. O da bir süre sonra rafa yansıyabilir. Hasebiyle bir yüzde 20’ye varan artış daha olabilir diye öngörüyorum ancak bu bizden kaynaklanmıyor. Zira biz yağı ithal etmek zorundayız. Değerli olan malı bulabiliyor olmamız. Eser yoksa fiyatını bile konuşmanızın manası olmaz aslında.”
– “Devletimiz herkese eşit mesafede”
Havaların iyi gitmesiyle gereksinim duyulan taban 2 milyon ton çekirdeğin üretilebileceğini ve bu alanda eksiklik yaşanmayacağını vurgulayan Büyükhelvacıgil, şu tabirleri kullandı:
“Yağ fiyatlarının yüksekliği bizim yüzümüzden olan bir şey değil. Kesim bunu yapmış değil. Yağı, Rusya ve Ukrayna’dan ithal etmek zorundayız. Onların istediği de ton başına 1325 dolar. Yıllarca bu tarihlerde bu yağın fiyatı 750 dolar civarıydı, bugünün eserin yokluğu ve salgın tesiriyle ‘benim fiyatım 1325 dolar’ dedi. O da bugün verdiği fiyatlar, yarın ne olacağını bilmiyorum. Benim öngörüm artabileceği tarafında.”
Büyükhelvacıgil, “Yağ piyasasında yer alan yabancı sermayeli bir firma nedeniyle ayçiçek yağında gümrük vergisinin düşürüldüğü” istikametindeki savlara ait, “Ülkemizde özgür piyasa kuralları uygulanıyor, bir bireye ya da şirkete nazaran kural uygulayan yapıda değiliz. Muhakkak o görüşe katılmıyorum. Bizim devletimiz herkese eşit aralıkta, bütün üniteleri dinleyerek, ortak akılla karar alıyor. Asla o denli bir şey kelam konusu değil.” değerlendirmesini yaptı.
– “Sektörün tüm üretimi üzerinden almayın”
Etraf ve Şehircilik Bakanlığının atık yağ nedeniyle daldan talep ettiği geri kazanım atık hissesine ait düzenleme yapılmasını isteyen Büyükhelvacıgil, “Bitkisel yağda kilogram başına 10 kuruş talep ediliyor, bu hisse bu yıl 10,9 kuruşa çıktı. Yalnızca kızartmaya kullanılan yağ, birkaç kızartmadan sonra atılıyor. Her gün meskenlerde kızartma yapılmıyor. 10,9 kuruşu bölümün tüm üretimi üzerinden almayın. Yağın lakin yüzde 15’ler civarında ölçüsü kızartma için kullanılıyor. Biz de bu kısmı için bu hissenin alınmasını talep ediyoruz. Kanunla onu düzeltmeye çalışıyorlar. Zeytinyağında esasen hiç atık yağ kalmıyor. Oradan da alınmamalı diye düşünüyoruz. Bu hissenin, bölüme maliyeti yıllık 100 milyon lira ediyor, bu da az bir para değil.” sözlerini kullandı.
Memurlar
