Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi, Kobani mazeretiyle 6-8 Ekim 2014’te düzenlenen hareketlere ait eski HDP Eş Genel Lideri Selahattin Demirtaş ile Figen Yüksekdağ’ın da ortasında olduğu 108 sanıklı davayı görmeye 26 Nisan 2021’de başlayacak.
İddianameyi dün kabul eden mahkeme, duruşmaya hazırlık tutanağını tamamladı. Buna nazaran birinci duruşma 26 Nisan 2021’de Sincan Ceza ve İnfaz Kurumları Yerleşkesi’ndeki duruşma salonunda görülecek ve takip eden günlerde de yargılama devam edecek.
Tutanakta, 2021/6 temeline kaydedilen belgenin 3 bin 530 sayfa iddianame, 324 klasör kanıt ve eklerinden oluştuğu, davada 2 bin 676 müşteki ve mağdur ile 37 maktulün bulunduğu belirtildi. Evrakın çok büyük ve kapsamlı olduğu kaydedilen tutanakta, “dosyanın mahkeme heyeti tarafından büyük titizlik ve hassasiyetle incelendiği” bildirildi.
Tutanakta, şunlar kaydedildi:
“(İddianame) Bu bağlamda 6-7 Ekim 2014 tarihinde meydana gelen olaylarla ilgili olarak sanıkların kabahatle ilgili evvelki hareket ve faaliyetleriyle sonradan gösterdikleri ve bu kapsamda gerçekleştirdikleri hareket ve faaliyetleri içermektedir. Örneğin Selahattin Demirtaş’ın tutuklandığı Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesinin 2017/189 temel sayılı dava evrakında bulunmayan ve talep edilmeyen, kelam konusu mahkemece tutukluluk konusu yapılmayansuçlardan ve hareketlerden tutuklandıkları görülmektedir. Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesinin dava belgesinde sanık Selahattin Demirtaş’ın silahlı terör örgütü kurma yahut yönetme, terör örgütü propagandası yapma, cürmü ve hatalıyı övme, halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etme, halkı kanunlara uymamaya tahrik etme, kanuna karşıt toplantı ve şov yürüyüşleri düzenleme, yönetme, bunların hareketlerine katılma, kanuna muhalif toplantı ve yürüyüşlere silahsız katılarak ihtara karşın zaten dağılmama, cürüm işlemeye alenen tahrik etme, halkı kanuna ters toplantı ve şov yürüyüşüne kışkırtma, toplantı ve yürüyüşün zorla dağıtılması cürümlerinden yargılandığı ve tutuklandığı UYAP kayıtlarından görülmektedir.
Mahkememiz birinci etapta iki evrakın olay ve taraflarının birebir olmadığı ve mahkememize açılan yeni ve farklı bir belgenin varlığının altını çizmektedir.”
– AİHM kararına ait kıymetlendirme
Mahkemenin, incelemesini sanıklar hakkında taraflara isnat edilen cürüm ve evrakta gösterilen kanıtlar, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) tutuklama nedenlerine ait 100. hususu ve devamı, Anayasa’nın 19. hususu, Avrupa İnsan Hakları Mukavelesi’nin (AİHS) 5. unsuru ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin (AİHM) içtihatlarındaki kriterleri göz önüne alarak yaptığı belirtilen tutanakta, AİHS’nin 46. hususuna nazaran mukaveleye taraf devletlerin AİHM kararlarına uymaya mecbur olduğuna, Anayasa’nın 90. unsuruna nazaran ise yoluna uygun yürürlüğe konulan milletlerarası mutabakatların kanun kararında olduğunun düzenlendiğine işaret edildi.
Tutanakta, şunlara yer verildi:
“AİHM, Selahattin Demirtaş Türkiye Davası kararında 63. paragrafta Selahattin Demirtaş hakkında Diyarbakır Savcılığının 39 farklı ceza soruşturmasını tek bir evrakta birleştirdiğini, hali hazır mahallî mahkemeler önünde müracaatçı hakkında yedi farklı ceza davasının devam ettiğini, kelam konusu soruşturmalar ve kovuşturmaların bu müracaatın konusunu oluşturmadığını belirterek, verdiği kararın Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturma ile ilgili olacağını belirtmiştir.”
AİHM’in, birebir kararda 4 Kasım 2016 tarihi sonrasında 12 HDP milletvekiline yapılan operasyon sonucu Demirtaş’ın yakalandığını ve tutuklandığını, tutukluluğa itirazın da reddedildiğini belirttiğine yer verilen tutanakta, AİHM’in kararının, hala devam eden değil, birinci tutukluluğuna ait olduğu tabir edildi.
Tutanakta, “Mahkememizdeki tutuklulukla ilgili Anayasa Mahkemesine yapılan müracaat hala derdesttir. Hasebiyle mahkememiz evrakında mevcut olan tutuklulukla ilgili rastgele bir inceleme yapılmamış olduğundan ve bu durum da AİHM tarafından teyit edildiğinden bahsi geçen kararın mahkememiz istikametinden bağlayıcılığıbulunmamaktadır.” denildi.
– “Tutukluluk önlemi gerekli”
Sanıkların üzerlerine atılı cürümler istikametinden kuvvetli kabahat kuşkusunu gösterir olgular olduğu söz edilen tutanakta, kimi sanıkların kaçak pozisyonunda oldukları, belgede çok fazla müşteki ve şahit bulunduğu hatırlatıldı.
“Tanık, mağdur yahut diğerleri üzerinde baskı teşebbüsünde bulunma ihtimalinin olduğu” kaydedilen tutanakta, tutukluluk önlemi dışındaki, yurt dışına çıkış yasağı dahil öteki isimli denetim önlemlerinin yetersiz kalacağı belirtildi.
Anayasa’nın 90. hususu uyarınca iç hukuk bakımından bağlayıcı olan AİHS’nin 5. unsuru ve AİHM’in tutukluluk önlemi konusundaki yerleşik birçok karar ve münasebetinde “Kişilerin kaçma riskinin bulunması, kamudüzeninin sağlanması ve yeni bir hata işlenmesinin önlenmesi” gayesiyle tutukluluk tedbirininuygulanabileceğine yer verildiği aktarılan tutanakta, mevcut evrakta bu dert ve kriterlerin bulunması nedeniyle tutukluluk önleminin gerekli olduğu ve bu sebeple sanıkların tutukluluklarının devamına karar verildiği vurgulandı.
– Meclis tutanaklarının gönderilmesinin istenmesi kararlaştırıldı
Tutanağa nazaran mahkeme, tutuklu sanıkların tutuklu oldukları ceza infaz kurumlarına müzekkere göndererek, sanıkların duruşmaya SEBGİS ile katılıp katılmayacaklarının sorulmasına, Yargıtay 16. Ceza Dairesinin içtihatları uyarınca duruşmaya şahsen katılmak isteyenlerin duruşmadan makul mühlet evvel Ankara’daki ceza infaz kurumlarına nakledilmeleri için Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğüne müzekkere yazılmasına karar verdi.
Hakkında isimli denetim önlemi bulunan sanıklara yönelik bu kararın devamına hükmeden mahkeme, TBMM’den 2014 prestijiyle sanıklardan hangilerinin milletvekili olduklarının ve 6-8 Ekim 2014 olaylarıyla ilgili Meclis kürsüsünde kimlerin açıklama yaptıklarının sorulmasını ve bu açıklamalarının tam metinlerinin ve Meclis tutanaklarının gönderilmesinin istenmesini kararlaştırdı.
Bu yerine getirildiğinde, iddianamede sanıklara isnat edilen paylaşımlar ile yapılmışsa Meclis’teki konuşmaların karşılaştırılarak birebir içerikte olup olmadıklarının ve hangisinin evvel yapıldığının ekspere inceletilmesine hükmeden mahkeme, şahitlerin beyanlarının alınması için adreslerindeki mahkemelere talimat yazılmasına, UYAP’tan sorgulama yapılarak sanıklarla ilgili başka mahkemelerde açılmış ve derdest olan evraklardan iddianame örneklerinin istenmesine karar verdi.
HDP Genel Merkezi’nden iddianamede bahsedilen MKYK toplantısı ile ilgili karar defterinin ve ilgili tutanakların gönderilmesini ve toplantının nerede yapıldığının bildirilmesinin istenmesini kararlaştıran mahkeme, haklarında yakalama kararı bulunan şu sanıklar hakkında ise yokluğunda tutuklama kararı çıkarılmasına hükmetti:
“Abdulselam Demirkıran, Ali Haytar Kaytan, Arife Köse, Ayfer Kordu, Aynur Aşan, Ayşe Tonguç, Azime Yılmaz, Bayram Yılmaz, Bergüzar Dumlu, Cemil Bayık, Ceylan Bağrıyanık, Cihan Ekin, Demir Çelik, Duran Kalkan, Elif Yıldırım, Emine Tekas, Emine Temel, Emrullah Cin, Engin Karaaslan, Enver Güngör, Ercan Arslan, Ertuğrul Kürkçü, Fatma Şenpınar, Fehman Hüseyin, Ferhat Aksu, Filis Arslan, Filiz Duman, Gönül Zirve, Güleser Törün, Gülten Alataş, Gülüşan Eksen, Gülüzar Tural, Hoş İmecik, Hacire Ateş, Hatice Altınışık, Hülya Oran, İsmail Özden, Kamuran Yüksek, Layika Gültekin, Leyla Söğüt Aydeniz, Mahmut Dora, Mazhar Öztürk, Mazlum Tekdağ, Mehmet Hatip Dicle, Mehmet Taş, Mehmet Merasim, Menafi Bayazit, Mızgın Arı, Murat Karayılan, Mustafa Karasu, Muzaffer Ayata, Nazlı Taşpınar, Sevinç Baltaş, Nihal Ay, Nuriye Kesbir, Remzi Kartal, İstek Altun, Ruken Karagöz, SabihaOnar, Sabri Ok, Salih Akdoğan, Salih Müslüm Muhammed, Salman Kurtulan, Sara Aktaş, Selma Irmak, Şenay Oruç, Ünal Ahmet Çelen, Yahya Figan, Yasemin Becerekli, Yurdusev Özsökmenler, Yusuf Koyuncu, Yüksel Baran, Zeynep Karaman, Zeynep Ölbeci, Zübeyir Aydar.”
Memurlar