657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 31. hususunda “Devlet memurlarının kamu hizmetleri ile ilgili bâtın haberleri hizmetlerinden ayrılmış bile olsalar, yetkili bakanın yazılı müsaadesi olmadıkça açıklamaları yasaktır.” kararına taraf verilmiştir.
Tekrar birebir Kanunun 125/E-h unsurunda “Yetki almadan bâtın haberleri açıklamak,” fiiline konum verilmiştir.
10/06/2020 tarihli ve 31151 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Resmi Yazışmalarda Uygulanacak Tarz Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”in ilgili unsurları ise şöyledir:
“Gizlilik noktalı dokümanlar
UNSUR 25- (1) “Hizmete Özel” kapalılık aşaması bulunan evrakların hazırlanması, kaydedilmesi, saklanması, gönderilmesi, alınması ve vesair süreçleri elektronik ortamda gerçekleştirilir.
(2) “Özel” ve üstü saklılık noktalı dokümanların hazırlanması, kaydedilmesi, saklanması, gönderilmesi, alınması ve gayrı süreçler ilgili mevzuatta belirtilen kararlara iyi olarak fizikî ortamda gerçekleştirilir.
(3) Dokümanın imzacısı olan yetkili makam, evraka ilişkin zımnilik aşamasının belirlenmesinden sorumludur.
Dokümanın fizikî ortamda gönderilmesi ve alınması
HUSUS 31-…
(3) “Hizmete Özel” haricindeki saklılık aşamalı dokümanların gerekli güvenlik önlemleri alınarak fizikî ortamda gönderilmesi esastır. Ama 23/10/2010 tarihli ve 27738 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Kamu Kurum ve Kuruluşları ile Gerçek ve Hukuksal Kimselerin Elektronik Haberleşme Hizmeti İçinde Kodlu yahut Kriptolu Haberleşme Yapma Metot ve Esasları Hakkında Yönetmelik”in 2 nci hususunda yetkili kılınan yönetimler, zımnilik kademeli dokümanları gerekli güvenlik önlemlerini almak kuralıyla inançlı elektronik imza ile imzalayarak elektronik ortamda da gönderebilir…”
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığınca hazırlanan Haber Varlıklarının Zımnilik Noktalarının Sınıflandırılması Kılavuzunda şöyle bir sınıflandırma yapılmıştır:
ÇOK BÂTIN: Olursuz ve yetkisiz açıklanması, kullanılması, işlenmesi ya da paylaşılması durumunda kişi güvenliği yahut ulusal güvenlik açısından saygınlık ve çıkarlarımıza hayati aşamada zararlar verebilecek, yabancı bir devlet için yararlar temin edebilecek ve güvenlik bakımından dehşet sonuçlar doğurabilecek haber için kullanılır.
BILINMEYEN: Müsaadesiz ve yetkisiz açıklanması, kullanılması, işlenmesi ya da paylaşılması durumunda, kişi güvenliği yahut ulusal güvenlik açısından, saygınlık ve çıkarlarımıza büyük zarar verebilecek, yabancı bir devlet için yararlar temin edebilecek özellikler taşıyan haber için kullanılır.
KIŞISEL: Olursuz ve yetkisiz açıklanması, kullanılması, işlenmesi ya da paylaşılması durumunda, kişi güvenliği yahut ulusal güvenlik açısından saygınlık ve menfaatlere zarar verebilecek, yabancı bir devlet için yararlar temin edebilecek haber için kullanılır.
HİZMETE HUSUSÎ: İçerdiği haber itibarıyla ÇOK ZIMNÎ, ZIMNÎ yahut KIŞISEL saklılık kademeleriyle korunması gerekmeyen, lakin bilmesi gerekenler dışındaki bireyler tarafından bilinmesi durumunda gerçek ve hükmî
insanların itibarını sarsacak haber için kullanılır.
TİCARİ KAPALI: Müsaadesiz açıklanması durumunda, haksız yarışmaya yol açabilecek yahut birebir bahiste hizmet
veren gayrı firmalara avantaj sağlayabilecek olan haber için kullanılır.
TİCARİ ŞAHSI: İçerdiği haber itibarıyla TİCARİ ZIMNÎ raddesiyle korunması gerekmeyen, fakat bilmesi gerekenler dışındaki insanlar tarafından bilinmesi istenmeyen haber için kullanılır.
KIMSEYE BÂTIN: Zatî Olguların Korunması Kanunu çerçevesinde hususî nitelikli ferdî done kapsamına
giren haber için kullanılır.
KIMSEYE KIŞISEL: İçerdiği haber itibarıyla INSANA BILINMEYEN noktasıyla korunması gerekmeyen, lakin ilişkin olduğu kişi ve bilmesi gerekenler dışındaki bireyler tarafından bilinmesi istenmeyen haber için kullanılır.
TASNİF DIŞI: Kapalılık raddesi olmayan ve kişisel olarak korunması gerekmeyen haber için kullanılır.
T.C. Danıştay 12. Daire
Esas No:2008/1444
Karar No:2008/4333
K. Tarihi:4.7.2008
“İstanbul 5. Yönetim Mahkemesi’nce verilen 28.12.2007 günlü, E:2007/1299, K:2007/3143 sayılı kararın dilekçede yazılı nedenlerle temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti: Temyizi istenen kararın yöntem ve kanuna makul olduğu, ileri sürülen nedenlerin 2577 sayılı İdari Yargılama Adabı Kanununun 49. hususuna uymadığı, bu nedenle istemin reddi gerekeceği yolundadır.
Danıştay Tetkik Hakimi: Bahri Bayram
Tasavvuru: Yönetim Mahkemesince kaset tahlillerinden diğer delil bulunmadığı ileri sürülmekte ise de; telefon konuşmalarının hakim kararıyla hukuka münasip olarak elde edilmiş deliller olduğu hususu ile kaset çözümlerindeki konuşmaların içeriği dikkate alındığında, Tüzüğün 8/13. hususundaki saklı tutulması mecburî olan ve vazifesi ile ilgili bulunan haber ve evrakları hizmetli yahut yetkili olmayan kimselere açıklamak fiilinin sabit olduğu, münasebetiyle duruşma kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı: Nazmiye Kılıç
Kanısı: Yönetim ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Yöntemi Kanununun 49 uncu unsurunun 1. fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekmektedir.
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, laf konusu unsurda yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen Duruşma kararının onanmasının münasebetli olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ISMINE
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesi’nce işin gereği düşünüldü:
Dava, İstanbul Emniyet Müdüriyeti takımında polis memuru olarak hizmet yapan davacının, Emniyet Örgütü Disiplin Tüzüğü’nün 8/7 ve 8/13. unsuru uyarınca meslekten çıkarma cezasıyla cezalandırılmasına ait 12.4.2007 tarihli sürecin iptali istemiyle açılmıştır. İstanbul 5. Yönetim Duruşması’nın 28.12.2007 günlü, E:2007/1299, K:2007/3143 sayılı kararıyla; davacının akaryakıt kaçakçılığıyla uğraşan bireyler ile şifreli telefon görüşmeleri yaptığından bahisle anılan cezanın tesis edildiği, dava belgesinde birer örnekleri bulunan ve davacı ile gayri ilgililerin yapmış olduğu telefon görüşmelerine ait muhabere tespit tutanaklarında taraf alan söz ve beyanların tam ve kesin olarak Emniyet Örgütü Disiplin Tüzüğü’nün 8/7 ve 8/13. husus kapsamında değerlendirilemeyeceği, telefon konuşmaları dışında kelam konusu fiil ve süreçlerde bulunduğuna ait kâfi kesin ve inandırıcı deliller bulunmadığı, tıpkı soruşturma kapsamında rüşvet almak, rüşvet yanmak ve bu suça azmettirmekten davacı ve öbür ilgililer hakkında açılan davada ağır ceza duruşmasında yapılan yargılamadan beraat ettiği dikkate alındığında tesis edilen dava konusu süreçte hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle sürecin iptaline hükmedilmiştir.
Davalı yönetim, hukuka münâsib olarak yapılan telefon dinlemeleriyle davacının fiilinin sabit olduğunu, davacının zımnî tutulması zarurî haber ve evrakları diğerleriyle paylaştığı, salahiyet ve nüfuzunu berbata kullandığını ileri sürerek duruşma kararının bozulmasını istemektedir.
Emniyet Örgütü Disiplin Tüzüğü’nün 8/7. unsurunda; Salahiyetini yahut nüfusunu kendisine yahut diğerlerine çıkar sağlamak maksadıyla yahut kin yahut dostluk nedeniyle berbata kullanmak, 8/13. unsurunda; bilinmeyen tutulması zarurî olan ve hizmeti ile ilgili bulunan haber ve evrakları vazifeli yahut yetkili olmayan bireylere açıklamak, 8/22. unsurunda; kaçakçılık yapmak yahut kaçakçılarla bağlantı kurmak, fiillerinin meslekten çıkarma cezasını gerektireceği belirtilmiştir.
Dava belgesinin incelenmesinden; davacının, organize bir biçimde yabancı uyruklu gemi başkanlarıyla temas kurup bu gemilerdeki gereksinim fazlası akaryakıtı alma hususunda itilaf yapan, itilaf yapılan gemiye küçük ölçekli deniz motorları yanaştırmak suretiyle hortumlar aracılığı ile akaryakıt aktaran, bu akaryakıtı sahile yanaştırarak, sahil ortamındaki kara nakil araçlarıyla akaryakıt istasyonlarına ya da kamyon yahut tır parklarına götürerek satan şebekeye menfaat karşılığında, direkt ya da dolaylı olarak yardım ettiğinden bahisle düzenlenen soruşturma raporuyla Emniyet Örgütü Disiplin Tüzüğü’nün 8/22. unsuru uyarınca meslekten çıkarma cezası ile tecziyesinin teklifi üzerine Emniyet Umumî Müdüriyeti Yüksek Disiplin Şurasının 12.4.2007 tarih ve 2007/156 sayılı kararıyla birebir Tüzüğün 8/7 ve 8/13 unsuruna nazaran davacının meslekten çıkarılmasına karar verildiği, isimli istikametten ise rüşvet almak ve vermek kabahatinden İstanbul 1. Ağır Ceza Duruşması’nda, teşekkül halinde kaçakçılık ve bu suça iştirak kabahatinden Fatih 1. Asliye Ceza Duruşması’nın E:2006/431 sayılı esasına kayıtlı davanın açıldığı lakin, davacının rüşvet almak, rüşvet vermek hatasından İstanbul 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde(15.11.2007 günlü, E:2006/157, K:2007/298 sayılı karar) yapılan yargılamadan hatanın sabit olmaması nedeniyle beraat ettiği ve beraat kararının 23.11.2007 tarihinde temyiz edilmeksizin mutlaklaştığı, Asliye Ceza Duruşmasındaki davanın ise hala görülmekte olduğu anlaşılmıştır.
Davacının, teşekkül içinde taraf alan Doğan isimli şahsı arayarak, akaryakıt taşınacak güzergahın inançlı olduğu hususunda haber verdiği ve oradaki kontrol elemanlarıyla konuştuğunu belirttiği, yeniden tıpkı kişiyi arayarak kendisine ilişkin cep telefonu numarasını kayıt ettirdiği, tekrar teşekkül içinde konum alan Uğur ile görüşerek karakolda bulunduğunu belirttiği, teşekkül içinde mekan alan Mücayip isimli şahısla görüşerek; acilen kaldırın, bak ekipler geliyor oraya, araştırmanın ekipleri dediği, yeniden birebir şahısla kaçak akaryakıt taşıyan tankerin birinin yakalandığını, gayrısının de çamura saplandığını görüştüğü, tekrar tıpkı şahısla; et et iptal et, orda pusudalarmış, haberin olsun haberini aktardığı, tekrar tıpkı teşekkül içinde konum alan Uğur isimli şahısla; artık araştırmadan arkadaşlar gelecekte bakacağız, denetim edeceğiz, bıraktırmaya çalışacağız halinde görüştüğü, Seçkin isimli şahısla yaptığı telefon görüşmesinde; 152 (görevli komiser) Balat’taymış şahıs kovalıyormuş, sen acilen operasyona başla istersen, sen derhal çıkar dediği, hususları ve birçok görüşme yaptığı kaset tahlilleriyle tespit edilmiştir.
Vukuatta; davacının, kaçakçılık tertibini yöneten Uğur, Mücayip, Doğan isimli şahısların üçüyle temasının olduğu, her üçüyle de telefonla konuşarak haber aktardığı, öteki hizmetli polis memurlarının da kaçakçılığa göz yumması için onlara önderlik yaparak kaçakçılarla memurlar arasında muhabere sağladığı, hizmet sırasında … numaralı arabada ekip amirliği yaptığı, bu sırada kaçakçılık yapanlara polisin faaliyetleri hakkında haber verdiği, hangi ekibin vazifeli olduğunun bildirildiği muhabere tespit tutanaklarının incelenmesinden anlaşılmıştır.
Her ne kadar Yönetim Mahkemesince kaset tahlillerinden sair delil bulunmadığı ileri sürülmekte ise de; telefon konuşmalarının hakim kararıyla hukuka münasebetli olarak elde edilmiş deliller olduğu hususu ile kaset çözümlerindeki konuşmaların içeriği dikkate alındığında Tüzüğün 8/13. hususundaki bâtın tutulması zarurî olan ve vazifesi ile ilgili bulunan haber ve dokümanları hizmetli yahut yetkili olmayan şahıslara açıklamak fiilinin sabit olduğu sonucuna varılmıştır.
Bu durumda; Emniyet Örgütü Disiplin Tüzüğü’nün 8/7 ve 8/13. hususu uyarınca davacı hakkında tesis edilen sürecin hukuka alışılmamış olduğu gerekçesiyle dava konusu sürecin her iki fiil bakımından iptali yolunda yönetim mahkemesince verilen kararda
tüzel isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davalı yönetimin temyiz isteminin kabulüyle İstanbul 5. Yönetim Mahkemesince verilen 28.12.2007 günlü, E:2007/1299, K:2007/3143 sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Yordamı Kanunu’nun 49. hususunun l/b fıkrası uyarınca bozulmasına, birebir hususun 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası mucibince ve yukarıda belirtilen nedenler gözetilmek suretiyle tekrar bir karar verilmek üzere evrakın ismi geçen Duruşmaya gönderilmesine, 4.7.2008 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
Açıklanması Yasak Haber
125/D-k hususunda ise, “Açıklanması yasaklanan haberleri açıklamak,” kararı mucibince “Kademe ilerlemesinin durdurulması” kararına taraf verilmiştir.
Bu hususta geçen “açıklanması yasak bilgi”nin ne olduğunun açıklığa kavuşturulması ehemmiyet arz etmektedir. Türk Ceza Kanununun 258. Unsuru bize ışık tutacaktır. Buna nazaran, “Görevi nedeniyle kendisine verilen yahut tıpkı nedenle haber edindiği ve kapalı kalması gereken dokümanları, kararları ve buyrukları ve sair tebligatı açıklayan yahut yayınlayan yahut ne suretle olursa olsun oburlarının haber edinmesini kolaylaştıran kamu hizmetlisine, bir yıldan dört yıla kadar mahpus cezası verilir.” kararı taraf almaktadır.
Açıklanması yasak evraklar: Hizmeti nedeniyle kendisine verilen yahut tıpkı nedenle haber edindiği ve bâtın kalması gereken evraklar, kararlar ve buyruklar ve başka tebligattır.
Kamu hizmetlisinin hizmeti münasebetiyle öğrendiği her türlü haber ve dokümanın açıklanması, inceleme konusu cürmü oluşturmaz. Buna nazaran, kamu hizmetlisinin vazifesi nedeniyle öğrendiği haber, doküman, karar yahut tebligatların “gizli kalması gereken” olması kuraldır. Hangi haber, doküman, karar yahut tebligatın zımnî kalması gerektiği ilgili mevzuat incelenerek belirlenmelidir.
Yayınlama, kapalı kalması gereken doküman, karar, buyruk yahut tebligatın yazılı “kamu hizmetlisinin yazdığı kitapta bâtın kalması gereken haberlere konum vermesi”, görsel “bir televizyon programına katılan kamu hizmetlisinin yayında kapalı kalması gereken evrakları göstermesi, zımnî kalması gereken dokümanın fotoğrafının toplumsal medyada paylaşılması” yahut öteki muhabere araçları ile oburlarının haberine sunulmasıdır.
T.C. Yargıtay 9. Ceza Dairesi
E: 2008/7821
K: 2010/1586
T: 3/2/2010
ÖZET: Dava konusu vukuatta uygulanan 765 sayılı TCK’nun 136. unsurundaki cürmün oluşabilmesi için devletin çıkarları bakımından zımnî kalması gereken ya da yetkili makamlar tarafından açıklanması yasaklanan haberin ele geçirilip yayınlanması ve yayınlanma anında daha evvelce kamuoyu tarafından bilinmeyen yani saklı haber olması gerekir. Şayet bu çeşit bir haber yayınlanıp açıklandığı tarihte esasen daha evvel kamuoyunun haberi olmuş ve herkes tarafından bilinmekte ise ortak bir sır olma vasfını kaybeder ve onun bâtın kalması gereken yahut yayın ve açıklanması yasaklanan bir haber olduğundan laf edilemez.
DAVA: Belge incelenerek gereği düşünüldü:
KARAR: Dava konusu vakada uygulanan 765 sayılı TCK’nun 136. hususundaki hatanın ögelerinin oluşabilmesi için, devletin iç yahut memleketler arası siyasi çıkarları bakımından zımnî kalması gereken ya da yetkili makamlar tarafından yayın ve açıklanması yasaklanan haberin, ele geçirilip yayınlanma anında zımnilik niteliğini müdafaası ve failin de bu türlü bir bilgiyi sır olduğunu ve bu niteliğini bilerek yayın ve açıklamış olması gerekir. Şayet bu çeşit bir haber yayınlanıp açıklandığı tarihte esasen daha evvel kamuoyunun haberi olmuş ve herkes tarafından bilinmekte ise ortak bir sır olma vasfını kaybeder ve onun bilinmeyen kalması gereken yahut yayın ve açıklanması yasaklanan bir haber olduğundan laf edilemez.
… Gazetesi’nin 01.05.2003 tarihli nüshasında yayımlanan “işte o genelgeler” başlıklı dava konusu yazı, yukarıdaki açıklama ışığında içeriği itibariyle ele alınıp değerlendirildiğinde, TCK’nun 136/1. unsuru kapsamında kapalı kalması gereken haber olarak kabul olunamayacağı ve bu niteliği bilinerek yayınlandığının anlaşılmadığı gözetilmeden, sanığın ögeleri oluşmayan kabahatten beraatı tarafına, yazılı münasebet ile mahkümiyetine karar verilmesi,
SONUÇ: Kanuna muhalif, sanık müdafiinin temyiz itirazları bu itibarla konumunda görülmüş olduğundan kararın (BOZULMASINA), 03.02.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Memurlar
