Bayındır Söğütözü Hastanesi Kulak Burun Boğaz, Baş ve Boyun Cerrahisi Kısmı doktoru Doç. Dr. Tuncay Özçelik, “Horlamaya neden olan faktörler, daha ileri kademede uyku apnesine yol açabiliyor. Tıkayıcı uyku apnesi her 100 şahıstan en az 5’inde görülürken, bilhassa çok kilolu orta yaştaki erkeklerde bu oran daha da yükseliyor. Çocukların ise yüzde 10-12’sinde tıkayıcı uyku apnesine rastlanıyor.” ihtarında bulundu.
Bayındır Sıhhat Kümesi’nden yapılan açıklamada görüşlerine yer verilen Özçelik, bağışıklık sistemi üzerinde tesirlerinden ötürü uyku kalitesinin ve sağlıklı nefesin büyük kıymet taşıdığını belirterek, uyku apnesi ve horlama problemiyle ilgili bilgiler verdi.
Güçlü bir bağışıklık sistemi için çok büyük bir role sahip olan uykunun, bedeni enfeksiyonlardan koruyan değerli bir kalkan fonksiyonu gördüğünü belirten Özçelik, sistemsiz uykunun bağışıklık sisteminde önemli hasarlara yol açtığını ve yalnızca bir gece uykusuz kalmanın bile hastalıklara davetiye çıkardığını söz etti.
Bilhassa, uyku esnasında teneffüsün asgarî 10 saniye durmasına sebep olan tıkayıcı uyku apnesinin, Kovid-19 salgını nedeniyle büyük risk oluşturduğunu aktaran Özçelik, uyku apnesi olan hastaların, Kovid-19 nedeniyle hastanede yatma ve teneffüs kasvetine girme oranının, olağan hastalara nazaran en az 2 kat fazla olduğunu kaydetti.
– “Burun açıkken horlamayan şahısta horlama görülmeye başlar”
Özçelik, uyku kalitesine tesir eden faktörlerin en hafifinin horlama olduğunu belirterek, “Aşırı kilo, sedatif ilaç, uyku ilacı ve çok alkol kullanımı üzere durumlarda küçük lisan, yumuşak damak, lisan ve boğaz kaslarının gerginliği azalır. Çok kilolu şahıslarda yutak civarında yağ birikimi görülür. Gevşemiş kaslar sırt üstü yatınca lisanın ve küçük lisanın boğaz gerisine yanlışsız kaymasına pürüz olamaz, bu durumda kişi kendisi çok farkında olmasa da etrafını rahatsız edecek halde horlamaya başlar.” bilgilerini verdi.
Burun tıkanıklığına neden olan patolojilerin de horlamanın değerli nedenlerinden birisi olduğunu belirten Özçelik, şunları kaydetti:
“Bu şahıslarda uykuda havayı almak için yapılan teneffüs uğraşı ile genizde negatif basınç oluşarak boğazdaki dokular hava yoluna hakikat çekilirler. Sonuçta burun açıkken horlamayan bireyde horlama görülmeye başlar. Bu durum kimi şahısların yalnızca alerjik periyotlarda yahut grip, sinüzit olduğu vakitlerde neden horladığını açıklar. Burun orta bölmesindeki eğiklikler (deviasyon), burun polipleri, büyümüş konkalar (burun etleri), burun ve genizdeki tümörler, bu tip burun tıkanıklığına ve horlamaya sebep olan nedenlerdir.”
– Horlama, uyku apnesine yer hazırlayabilir
Özçelik, uyku esnasında teneffüsün on saniye ve üzerinde durması sonucu ortaya çıkan tablonun uyku apnesi (uykuda teneffüs durması) olduğunu belirterek, “Horlamaya neden olan faktörler, daha ileri kademede uyku apnesine yol açabiliyor. Tıkayıcı uyku apnesi her 100 şahıstan en az 5’inde görülürken, bilhassa çok kilolu orta yaştaki erkeklerde bu oran daha da yükseliyor. Çocukların ise yüzde 10-12’sinde tıkayıcı uyku apnesine rastlanıyor.” bilgilerini verdi.
Sağlıklı bir ömür için gece uykusunun iyi bir biçimde alınmasının kural olduğunu belirten Özçelik, “Gece uyku nizamının tıkayıcı uyku apnesi ile bozulması sonucunda dinlenilmeden geçirilen geceler kelam konusu olacaktır. Tıkayıcı tipte horlama hastalığı olan bireyler uykularının çok az bir kısmında derin uyku fazına geçer. Dinlenmeden geçirilen ve huzursuz bir gecenin ertesinde uykulu, yorgun ve verimsiz bir gün başlayacaktır. Evvelce televizyon seyrederken yahut yemek sonrasında hafif uyuklamalar görülürken, daha sonra apnenin şiddetinin artmasıyla bir arada daha önemli sıkıntılar ortaya çıkacaktır. Otomobil kullanırken ya da iş başında uyuklamalar görülebilecektir. Yapılan çalışmalarda, ölümlü trafik kazalarının bir kısmından uyku apneli bireylerin otomobil kullanmasının sorumlu olduğu gösterilmiştir.” sözlerini kullandı.
Gece uykusu sırasında apnelerin saatte 100-200 kez olabilecek sayılara ulaşabileceğini aktaran Özçelik, “Apneler sırasında kan oksijen seviyesi düşer ve buna bağlı olarak kalp kanı daha süratli pompalamak zorunda kalır. Kalp ritmi bozulurken, yıllar içinde yüksek tansiyon, kalp büyümesi hatta uykuda ani vefatlar bile görülebilir.” ikazında bulundu.
– Uyku apnesi çocuklarda aksiliklere yol açabilir
Çocuklarda uyku apnesinin daha çok okul öncesi devirde görüldüğünü belirten Doç. Dr. Özçelik, uyku apnesinin çocuklar üzerindeki olumsuz tesirlerine ait şu bilgileri verdi:
“Uyku apnesi çocuklarda farkına varılmazsa diş-damak yapısında bozukluklar, gelişme geriliği, çocukta uzunluk ve kilonun yaşıtlarından geri kalması, okul başarısızlığı ve zihinsel gelişimde aksaklıklar üzere çok önemli sorunlar ortaya çıkabilmektedir. Bunlara ek olarak davranış bozuklukları, hiperaktivite, geceleri yatağa işeme, kalp ve ritim bozuklukları da görülebilir.”
– Horlama ve uyku apnesi olanların dikkat etmesi gerekenler
Özçelik, horlama ve uyku apnesi sorunu olan bireylerin fazla kilolarını vermesi gerektiğini tabir ederek, sportif bir hayat biçiminin seçilmesi gerektiğini kaydetti.
Alkol alımının kısıtlanması gerektiğini belirten Özçelik, “Uyku ilaçları, sakinleştirici ve antihistaminik denilen alerji ilaçlarının kullanımına apneyi artırabileceğinden ötürü dikkat edilmelidir. Uykudan 3-4 saat evvel ağır yemekten kaçınılmalıdır. Çok yorgunluktan sakınılmalıdır. Sırt üstü durumda ahenge yerine, yana yatarak ahenge tercih edilmelidir.” diye devam etti.
– Horlama ve uyku apnesi tedavisinde kullanılan yollar
Özçelik, kelam konusu hastalıkların tedavisinde tıkanıkların giderilmesine yönelik teşebbüsleri şöyle sıraladı:
“Çocuklarda büyük bademcik ve geniz etine yönelik ameliyatların sorunları büyük oranda çözdüğünü ve çocuğun hayat kalitesinde değerli iyileşmeler sağladığını biliyoruz. Erişkinlerde ise öncelikle, varsa burundaki patolojilerin düzeltilmesi gerekir. Burun orta bölmesindeki eğriliklerin giderilmesi, büyümüş burun etlerinin küçültülmesi, burun içindeki polip, kist, tümör üzere oluşumların alınması ve tıkanıklığı giderici teşebbüsler öncelik gerektiren süreçlerdir.”
Ağız ve boğaz kısmına yönelik olarak damak ve küçük lisandaki sarkıklıkların, lisan kökündeki ve bademciklerdeki büyümelerle, ağız ve çene yapısındaki bozuklukların uygun cerrahi tekniklerle düzeltilebileceğini aktaran Özçelik, “Bu ameliyatlarda en temel prensip dokulara minimal hasar vererek konforlu biçimde azamî faydası sağlamaktır.” sözünü kullandı.
Burun ve boğaz bölgesinde önemli sorunu olmayan ve cerrahinin çok riskli olduğu yahut hasta tarafından istenilmediği durumlarda müspet basınçlı oksijen tedavisinin, ağız ve burundan bir maske yardımıyla gerçekleştirilen, tıkayıcı uyku apnesine de kıymetli yarar sağlayan bir aygıt olduğunu aktaran Özçelik, “Hastanın durumuna nazaran değişebilen basınçlarda gönderilen hava ile tıkanıklık aşılarak hastalık tedavi edilmeye çalışılır. Lakin yüzlerinde maske ile uyumak üzere bir durum kelam konusu olduğu için hastaların bir kısmında bu duruma ahenk sorunu görülebilir.” diye devam etti.
Memurlar
