Dava, davacının davalı Bankaca verilen kredi kartından bilgisi ve isteği hilafına mail order prosedürüyle yapılan alışveriş nedeniyle uğradığı zararın tazmini istemiyle açılmıştır.
Birinci derece Mahkemesince, davalı banka istikametinden davanın pasif hasımlık nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Yargıtay bu kararı bozmuştur. Münasebette şu konulara yer verilmiştir:
Bankalar, özel yasa ile kurulan ve kendilerine alanlarında çeşitli imtiyazlar tanınan, topladıkları mevduatı ve iştirak fonlarını sahteciliklere karşı itinayla korumak zorunda olan kuruluşlardır.
Bankalar sahip oldukları bu vasıfları sebebiyle bankacılık süreçlerinin güvenilen tarafı pozisyonunda olup bu durum, bankaların bir inanç kurumu olarak kabul edilmesini ve bankanın sorumluluğunun özel itimat sebebiyle ağırlaştırılmasını gerektirir.
Bankalar, ağırlaştırılmış sorumluluğun bir gereği olarak objektif ihtimam yükümlülüğü altında bulunmakta olup, buna karşılık hafif kusurlarından dahi sorumludurlar.
Bankacılık Kanunu’nun 76. hususu bankaların, müşterilerinin, verilen hizmetlerden kaynaklanan her türlü sorularına karşılık verecek bir sistem kurmakla ve bu hizmetle ilgili bilgiyi müşterilerine bildirmekle yükümlü oldukları kararını, 5464 Sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunun 8. unsuru Kart Çıkaran Kuruşların kart çıkarma ve buna ait yükümlülüklerini düzenlenmiştir. Tıpkı Kanun’un 33. hususunda kart çıkaran kuruluşların ilgili düzenlemeler ile getirilen yükümlülüklerin yerine getirilmesinde gerekli basiret ve itinası göstermekle yükümlü oldukları öngörülmüştür.
Buna nazaran davacı ile davalı banka ortasında imzalanan Kredi Kartları Üyelik Kontratının tarafı olan davalı bankaya hasımlık düşeceğinden mahkemece davalı banka tarafından davanın pasif hasımlık nedeniyle reddine karar verilmesi hukuka terstir.
T.C. YARGITAY 11. HUKUK DAİRESİ
E. 2020/5738
K. 2020/4350
T. 22.10.2020
DAVA: Taraflar ortasındaki davanın Bakırköy 6. Tüketici Mahkemesi tarafından üstte 2018/591-2019/881 sayı ve 25.09.2019 tarihi belirtilen kararın HMK 363. unsuru uyarınca kanun faydasına bozulmasının Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından istenilmesi üzerine, dava evrakı ve içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve başka tüm belge kapsamı kanıt ve evraklar incelendi. Gereği müzakere edilip düşünüldü:
KARAR: Davacı vekili, davalı Bankaca verilen kredi kartından bilgisi ve isteği hilafına 3.900,00 TL mail order sistemiyle davalı bankanın üye işyeri sahibi Ö. Lastik ve Kauçuk Sanayi Yaman Otomotiv-… tarafından çekildiğini, müvekkilinin olayı fark etmesi üzerine 18.01.2018 tarihinde itiraz formu ile davalı Bankaya başvurduğunu, müvekkiline ödenmesi gereken ve bakiye 2.200,00 TL’nin ödenmesi emeliyle müvekkili tarafından bankaya başvurulmasına karşın iade gerçekleşmediğini, Ö. Lastik ve Kauçuk Sanayi Yaman Otomotiv …tarafından 15.09.2017 tarihinde 1.700,00 TL’nin müvekkiline iade edildiğini, müvekkilinin bakiye 2.200,00 TL alacağı için 20.02.2018 tarihli dilekçesi ile Esenler Tüketici Hakem Heyeti Başkanlığına başvurduğunu, lakin Esenler Tüketici Hakem Heyeti Başkanlığının iki başka davalı için vermiş olduğu 2 başka karar ile misyonsuzluk kararı verdiğini, kararların adap ve yasaya karşıt olduğunu ileri sürerek G. Bankası hakkındaki 19.06.2018 tarihli Karar ile Ö. Lastik ve Kauçuk Sanayi Yaman Otomotiv …hakkında verilen 25.07.2018 tarihli kararların 6502 Sayılı TKHK unsur 70 mucibince itirazen kaldırılarak iptaline, 2.200,00 TL’nin faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı banka vekili, müvekkili ile Ö. Lastik ve Kauçuk Sanayi Yaman Otomotiv …arasında zarurî dava arkadaşlığı bulunmadığını, davaya husus olayda üye işyerinin sorumlu olduğunu, davaya mevzu 7.9.2017 tarihli 3.900,-TL dengeli sürecin müvekkili tarafından üye işyerine verilen pos aygıtından gerçekleştiğini, sürece ait log kayıtlarını belgeye sunduklarını, sürecin mail order olarak yapıldığını, milletlerarası kart çıkaran kuruluşlara ilişkin kurallar gereği kart hamilinin onayı olmaksızın tamamlanan mail order süreçlerinde finansal sorumluluğun üye iş yerine ilişkin olduğunu, bankaya kusur izafe edilemeyeceğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, davacının bilgisi dışında gerçekleşen süreçte harcama meblağının 1.700,-TL’sinin banka tarafından davacıya iade olunduğu, davalı banka ile Ö. Lastik firması ortasında üye işyeri kontratının varlığı noktasında belgede bir bilgi ve doküman bulunmadığı, birebir vakitte davacının Esenler İlçe TSHH’ye Ö. Lastik Kauçuk firması istikametinden müracaatta bulunduğu, bu bakımdan banka ve kredi kartları uygulamalarına uygun hareket eden davalı banka istikametinden davacıya ödenmeyen fiyatlar noktasında hasımlığın oluşmadığı gerekçesiyle davanın hasımlık nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Davacının dilekçesi, Adalet Bakanlığı’nın talebi üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nca, davalı Bankanın vermiş olduğu karşılık dilekçesinde ve uzman raporunda Ö. Lastik – …’ın işyerinin davalı Bankanın üye işyeri olduğunun anlaşıldığı, 1.700,00 TL’yi bankanın veyahut öbür davalının iade etmesi ile hasımlığın belirlenmesinde türel illiyet bağı kurulamadığı, dava dilekçesinde 1.700,00 TL’nin Ö. Lastik ve Kauçuk Sanayi Yaman Otomotiv-… tarafından ödenmiş olduğunun beyan edildiği ve davacının Tüketici Hakem Heyetine her iki davalı için tıpkı dilekçede müracaatta bulunduğu anlaşıldığından hasımlık nedeniyle davanın reddine karar verilmesinin metot ve yasaya ters olduğu gerekçesiyle kararın 6100 Sayılı HMK m.363/1 uyarınca kanun faydasına bozulması istenmiştir.
Dava, davacının davalı Bankaca verilen kredi kartından bilgisi ve isteği hilafına mail order usulüyle yapılan alışveriş nedeniyle uğradığı zararın tazmini istemine ilişkindir.
Üstte yapılan özetten anlaşılacağı üzere davacı vekili, müvekkiline ilişkin kredi kartından müvekkilinin onayı olmadan mail order usulüyle 07.08.2017 tarihinde 3.900,-TL çekildiğini, 18.01.2018 tarihli itiraz formu ile 2.200,-TL’nin iadesi için davalı G. Bankası’na müracaat edilmesine karşın bankanın talebi karşılamadığını tez etmiştir.
Davalı banka vekili ise davacının, müvekkili bankanın müşterisi ve kredi kartı hamili olduğunu, dava konusu sürecin müvekkilince üye işyerine verilen pos aygıtı ile gerçekleştirildiğini, sürece ait log kayıtlarını belgeye sunduklarını, mail order sistemi ile gerçekleştirilen süreçlerden ötürü müvekkili bankaya kusur izafe edilemeyeceğini savunmuştur.
Mahkemece, yazılı münasebet ile davalı banka istikametinden davanın pasif hasımlık nedeniyle reddine karar verilmiş ise de bankalar, özel yasa ile kurulan ve kendilerine alanlarında çeşitli imtiyazlar tanınan, topladıkları mevduatı ve iştirak fonlarını sahteciliklere karşı itinayla korumak zorunda olan kuruluşlardır. Bankalar sahip oldukları bu vasıfları sebebiyle bankacılık süreçlerinin güvenilen tarafı pozisyonunda olup bu durum, bankaların bir inanç kurumu olarak kabul edilmesini ve bankanın sorumluluğunun özel itimat sebebiyle ağırlaştırılmasını gerektirir. Bankalar, ağırlaştırılmış sorumluluğun bir gereği olarak objektif ihtimam yükümlülüğü altında bulunmakta olup, buna karşılık hafif kusurlarından dahi sorumludurlar. Bankacılık Kanunu’nun 76. unsuru bankaların, müşterilerinin, verilen hizmetlerden kaynaklanan her türlü sorularına yanıt verecek bir sistem kurmakla ve bu hizmetle ilgili bilgiyi müşterilerine bildirmekle yükümlü oldukları kararını, 5464 Sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunun 8. hususu Kart Çıkaran Kuruşların kart çıkarma ve buna ait yükümlülüklerini düzenlenmiştir. Tıpkı Kanun’un 33. unsurunda kart çıkaran kuruluşların ilgili düzenlemeler ile getirilen yükümlülüklerin yerine getirilmesinde gerekli basiret ve itinası göstermekle yükümlü oldukları öngörülmüştür.
Buna nazaran somut uyuşmazlıkta davacı ile davalı banka ortasında imzalanan G. Kredi Kartları Üyelik Kontratının tarafı olan davalı bankaya hasımlık düşeceğinden mahkemece davalı banka istikametinden davanın pasif hasımlık nedeniyle reddine karar verilmesi hakikat görülmemiş, HMK 363/1 unsuru gereği bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Üstte açıklanan nedenlerle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 6100 Sayılı HMK’nın 363. hususuna dayalı kanun faydasına bozma isteğinin kabulüyle kararın sonuca tesirli olmamak üzere kanun faydasına BOZULMASINA, tıpkı yasanın 363/son hususu kararı uyarınca kararın bir örneğinin Resmi Gazete’de yayımlanmak üzere Adalet Bakanlığı’na gönderilmesine, 22.10.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Memurlar