Toplumsal güvenlik kapsamında hala misyonda olan yahut emekli memurun vefatında Devlet en azından cenaze masraflarının karşılanması hedefiyle vefat yardımı yahut cenaze ödeneği ismi altında yardım yapmaktadır.
Toplumsal güvenlik kapsamında yapılan her yardımda olduğu üzere bu yardımda toplumsal devlet prensibinin bir gereği olarak görünmektedir. Emekli, malullük, görev malullüğü aylığı almakta iken vefat halinde toplumsal güvenlik kanunlarında bulunan kararlara nazaran vefat yardımı yahut cenaze ödeneği olarak bir yardım yapılması benimsenmiştir.
– Vefat yardımı ismi altında yapılan ödemeler 5434 e tabi olanların,
– Cenaze ödeneği ismi altında yapılan ödemelerin de 5510 a tabi olanların,
vefatlarında yapılan bir ödeme halidir.
Lakin, daima tabir ettiğimiz halde eski memur emeklisinin vefat etmesinde ödenen vefat yardımı fiyatı ile yeni memur olarak tabir edilen 5510 a tabi memur emeklisi olacakların vefatında ödenen/ödenecek fiyatlar birebir meblağda olmamaktadır.
Burada 5434 e tabi memur emeklisinin vefatında yapılan yardım daha fazla, 5510 a tabi memur emeklisinin vefat etmesi halinde ise daha az yardım yapılmaktadır.
A) 5434 e tabi memur emeklisinin vefatında mevt yardımı hangi kurala nazaran kime ödenmektedir:
5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu Ek Husus 4 kararı ile birlikte 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu Unsur 208 kararları birlikte uygulanarak vefat yardımı ödeme fiyatı belirlenmektedir.
Emekli aylığı almakta iken vefat edenlerden mevt yardımı ödenecek olanlar öncelik sırasına nazaran:
– Emekli memur vazifede Kurumlarına beyanname verirler ve mevtinde vefat yardımının ödeneceği kişiyi seçerler. Bu seçtikleri kişi öncelik sırasına nazaran vefat yardımı ödenecek kişidir.
– Şayet emekli memur vazifede iken bir kişi belirlememişse vefatında dul eşi mevt yardımı alır.
– Dul eş yok ise çocukları mevt yardımını paylaşırlar.
– Dul eş ve çocuklar da bulunmuyorsa vefat eden emeklinin anne ve babası vefat yardımını alır.
– Bu şahıslardan hiç birisi bulunmuyor ise vefat eden emeklinin kardeşleri vefat yardımını ortak olarak alırlar.
– Kardeş de dahil aile yakınlarından kimse bulunmuyorsa bu kez vefat yardımı cenazeyi kaldıranlara,
Verilmektedir.
Vefat yardımında en az ödenecek fiyat bulunur. Bu fiyatın hesabında en yüksek devlet memuru ek göstergesi ve memur maaş katsayısı temel alınır. Şayet bu hesaplamadan daha yüksek aylık alıyorsa aylık fiyatı kadar ödenir. Bu ödemeler 1 keze mahsus yapılan ödemeler olmaktadır.
5434 kurallarına nazaran emekli aylığı alan kişinin vefatında yapılan vefat yardımı ödemesinde en yüksek Devlet memuru aylığının ek göstergesi dahil 2 katı meblağında yapılır. Hesaplama formu; 1500 gösterge + 8500 en yüksek devlet memuru ek göstergesi x 0,165786 2021 Ocak-Temmuz katsayısı = 1575 x 2 katı =3150 TL. dir. Bu sayı en az ödenecek meblağdır. Şayet memurun emekli aylığı daha fazla ise fazla olan fiyat ödenir. Yani emeklinin aylığı 3750 TL. ise bu fiyat ödenir.
B) 5510 a tabi memur emeklisinin vefatında ölüm yardımı hangi kurala nazaran kime ödenmektedir:
5510 sayılı Kanun Unsur 37 kararına nazaran Toplumsal Güvenlik Kurumu İdare Kurulunca belirlenerek Bakan tarafından onaylanan fiyat 5510 sayılı Kanuna nazaran aylık almakta iken ölen memurun hak sahiplerine ödenmektedir. 2021 yılı için bu fiyat 918 TL. olmaktadır. Her yıl bu fiyat Toplumsal Güvenlik Kurumu tarafından yine belirlenmektedir.
Ödenen fiyat, cenaze ödeneği ismi altında yapılır ve öncelik sırasına nazaran;
-Dul eşine,
-Dul eş yoksa çocuklarına,
-Çocuklarda yoksa anne ve babasına,
-Anne ve babası da yoksa kardeşlerine,
-Bunlardan hiç kimse yoksa cenazeyi kaldıran gerçek yahut hukuksal şahıslara ödenir.
Sonuç Kıymetlendirmemiz:
5434 e nazaran emekli aylığı, malullük aylığı, görev malullüğü aylığı almakta iken vefat eden memurlar için ödenecek olan en düşük mevt yardımı 2021 yılı birinci yarı yılı için 3150,- TL.dir.
5510 a nazaran yaşlılık aylığı, malullük, aylığı, görev malullüğü aylığı almakta iken vefat eden memurlar için ödenecek olan cenaze ödeneği fiyatını ise SGK İdare Şurası 1 yıllık olarak belirlemektedir. 2021 yılı için bu meblağ 918 TL. dir.
Vefat yardımı yahut Cenaze Ödeneği meblağlarının 5434 yahut 5510 halinde ayrım yapılmadan tek bir fiyat üzerinden ödenmesinin, uygun olacağını değerlendirmekteyiz.
NOT: Hem vefat yardımı hem de cenaze ödeneği yalnızca emeklinin vefatında yapılan ödeme biçimi olup, hak sahipliği aylığı alanların vefatında mevt yardımı ödemesi yapılmaz.
Memurlar
