Türkiye İnşaat Materyali Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) İdare Konseyi Lideri Tayfun Küçükoğlu, “Kentsel dönüşüm hareket planına nazaran önümüzdeki 5 yılda 1,5 milyon konutun dönüştürülmesi hedefleniyor.” dedi.
Türkiye İMSAD tarafından düzenlenen Gündem Buluşmalarının 38’incisi “Değişmeyen Gündem: Zelzele Gerçeği” başlığıyla online olarak gerçekleştirildi.
Moderatörlüğünü Türkiye İMSAD İdare Şurası Lider Vekili Ferdi Erdoğan’ın yaptığı aktiflikte konuşan Küçükoğlu, tüm kentlerde önceliğin “depreme güçlü, etraf dostu yapılarla can ve mal güvenliğini sağlamak” olması gerektiğini söyledi.
“Cumhurbaşkanımız İzmir sarsıntısının akabinde yaptığı açıklamada; şu ana kadar riskli yapı tespiti yapılan 1 milyon 395 bin bağımsız ünitedeki kentsel dönüşüm çalışmaları için 5 milyon bireye yaklaşık 15,5 milyar liralık dayanak verildiğini belirtti.” diyen Küçükoğlu, şu açıklamalaarda bulundu:
“Cumhurbaşkanımız ayrıyeten hala 6,7 milyon konutun dönüşmesi gerektiğini hatırlattı. Kentsel dönüşüm hareket planına nazaran önümüzdeki 5 yılda da 1,5 milyon konutun dönüştürülmesi hedefleniyor. Ortalama bir hesap yaptığımızda kamunun kentsel dönüşüme takviye için bugünkü fiyatlarla kira ve taşınma için 28 milyar TL, konut üretimi için ise 280 milyar TL kaynağı aktarması gerekecek. Bu kaynağın da hane halkı ve müteahhitlikle birlikte sağlanabileceği inancıyla, toplumun motivasyonunu yükseltmeyi, bilinçlenmenin kuvvetlenmesini sağlamayı ve sarsıntıya karşı çabayı artırmayı amaçlamalıyız.”
Küçükoğlu, “Deprem Güvenliği Şuur Endeksi” oluşturarak toplumu gerçek yönlendirmek için daima birlikte uğraş gösterilmesi gerektiğini vurguladı.
“Her müteahhit her projeye uygun değil”
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) İdare Şurası Lideri Mithat Yenigün, Türkiye’nin zelzele ülkesi olduğunu ve yapıların proje sürecinden itibaren bunun unutulmaması gerektiğini söyledi.
Son olarak İzmir sarsıntısında yıkılan binaların ve yitirilen canların yanlışsız dizaynın, ehil müteahhitliğin ve yapı kontrolünün hayati değerini bir defa daha acı biçimde ortaya koyduğunu vurgulayan Yenigün, “Bu zelzelede en çok hasarın Bayraklı ve Bornova’da yaşanmasında bu bölgelerde taban etüdünün yapılmamış olmasının, planlama ve yapı tasarımı süreçlerinde taban kurallarının dikkate alınmamasının tesiri görülmektedir. Hasebiyle yaşadığımız can kayıplarının asıl nedeni sarsıntı değil ihmal ve kusurlu yapılardır.” dedi.
Yenigün, Türkiye’de şaşırtan olmakla birlikte yaklaşık 450 bin müteahhidin olduğunu kaydederek, her müteahhidin her projeye uygun olmadığını ve bu çerçevede bölümde yeterlilik sisteminin aktif biçimde uygulanması gerektiğini söyledi.
Zelzeleye sağlam yapılar için yanlışsız materyalin ehil biçimde kullanılmasının ve yapı kontrollerinin de kıymetli olduğunu vurgulayan Yenigün, şu tabirleri kullandı:
“Beton dökerken, demiri kullanırken, temel atarken itina gösterilmeli. Aksi halde bunlar o binanın ömründen götürür. Meğer ihmaller mevcut. Hasebiyle nasıl güveneceksiniz? ‘Güven’ çok geniş kapsamı olan bir kavram. Bizde her geçen gün azalıyor. Hasebiyle kesimde yeterliliklere nazaran sınıflandırma son derece değerli. Bu adımlarda liyakat sahibi STK’lar ve kamunun iş birliği de sağlanmalı.”
“Kentsel dönüşümde esaslı tahlil için mevzuat yetersiz”
Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım İştiraki Derneği (GYODER) Lideri Mehmet Kalyoncu, kentsel dönüşümün kentsel kalkınmanın bir kesimi olduğunu belirterek, “Kentsel dönüşüm sürecine, riskli yapı stokunun yıkılıp tekrar yapılması olarak değil; ekonomik, sosyolojik, insani boyutlarını da düşünerek bütüncül bir biçimde bakmamız gerekiyor.” dedi.
Türkiye’nin yapılaşma alanında geçmişten bugüne yansıyan sıkıntılarının tahlili ve esaslı bir değişimi için mevzuatın yetersiz olduğunu lisana getiren Kalyoncu, kentsel dönüşüm sürecinde çoğunlukla mülk sahibi ile uyuşmazlıklar üzerinden oluşan sorunların görüldüğünü anlattı.
Kalyoncu, “Bence mülk sahibi ile uzlaşıda özel bölümün değil kamunun olması halinde itimat ortamı oluşur-. Kentsel dönüşümü başarmak lakin inanç iklimi oluşturarak, uyumlu bir takım çalışmasıyla mümkün. Bu grup çalışmasının kilit paydaşları olan mülk sahibi, planlamacı, dizayncı, geliştirici ve kamu; birbirine güvenen, prensipleri net bir alaka içerisinde bulunmalı. Bu itimat ortamının tesis edilmesiyle kentsel dönüşüm çok hızlanacaktır.” dedi.
Kentsel dönüşüm sürecinde, kentsel kaliteyi artırmak üzere bir fırsat olduğuna dikkati çeken Kalyoncu, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Biz yalnızca zelzele olduğunda değil, zelzele olmasa da bir ortaya gelmeliyiz. Bilgi birikimimizi, deneyimlerimizi ve imkanlarımızı kullanacağımız, sarsıntıya hazırlık için seferberlik başlatacağımız bir platforma gereksinim var. Bugün bir ortaya geldiğimiz toplantının en somut katkısının, sarsıntıya yönelik güçlü bir platform oluşturmak için birinci adımın atılması olduğuna inanıyorum. Bu platformda periyodik toplanılmalı, sarsıntıya hazırlık için amaçlar konulmalı ve bu gayeler takip edilmeli.”
“İnsanlar başını soktuğu konutu sorgulamalı”
Türkiye İMSAD Lider Vekili Ferdi Erdoğan, konut alırken sarsıntı güvenliğinin sorgulanması gerektiğini belirterek, insanların buzdolabı yahut çamaşır makinesi satın alırken, makinenin harcadığı enerjiyi ve güç sınıfını sorguladığını, arabanın güvenlik sistemlerinden frenleme arasına, tükettiği yakıttan yol tutuşuna kadar sorgulama yaptığını anlattı.
“Ancak başını soktuğu konutun başta sarsıntı olmak üzere yangın ve öbür doğal afetlere karşı dayanıklılığını, kendisine nasıl bir konfor, hayat ve hava kalitesi, güç ve su tasarrufu ile atık idaresi sağladığını tıpkı hassaslıkla sorgulamıyor.” diyen Erdoğan, sorgulamaya en azından kentsel dönüşüm sürecinde yenilenen binalarla başlanabileceğini söyledi.
Erdoğan, bu binaların hakikaten ne kadar dönüştüğünün kullanıcılar tarafından takip edilmesi gerektiğini kaydederek, konutun güç kimlik evrakı, ortam hava kalitesi, ses kirliliği, su tasarrufu, sarsıntıya dayanıklılık üzere kriterlerinin sorgulanmasın gerektiğini vurguladı.
Marmara Bölgesinde bir sarsıntı olması halinde Türkiye’nin duracağını lisana getiren Erdoğan, şu açıklamalarda bulundu:
“Bölgede 11 vilayet bulunuyor, 26 milyona yakın insan yaşıyor. Nüfusun yüzde 30’dan fazlasının yaşadığı Marmara Bölgesi, ekonomik büyüklüğün de yüzde 50’sini üretiyor, istihdamın da 3’te birini bünyesinde bulunduruyor. Bu nedenle Marmara Denizi’ndeki muhtemel bir sarsıntı yalnızca bu bölgenin değil, topyekün Türkiye’nin sıkıntısıdır. Sanayi, ticaret, üretim, ihracat çok önemli ziyan görür. Bu bakımdan can kaybı başta olmak üzere tüm risklerin önüne geçmek için gerçek yol haritasının çıkarılması gerekiyor.”
Memurlar
