İçişleri Bakanlığı İç Güvenlik Stratejileri Dairesi Başkanlığınca hazırlanan ‘Geri Dönen Yabancı Terörist Savaşçılar (GYTS) ve Kaynak Devletlerin Güvenlik Politikaları’ başlıklı raporda, Irak ve Suriye’de çatışmaların azalmasıyla hayatta kalan teröristlerin, memleketlerine döndüğünde ya da üçüncü bir memlekete gittiğinde nasıl hareket ettikleri anlatıldı. Bugüne kadar DEAŞ, El-Kaide ve bunlarla bağlantılı terör örgütlerine 120 memleketten iştirakin gerçekleştiği belirtilen raporda, yekun sayılarının 30 bin ila 42 bin civarında olan Yabancı Terörist Savaşçıların (YTS) yalnızca 7 bin 366’sının geri döndüğü aktarıldı.
GARP İSTEKSİZ DAVRANIYOR
Acilen çabucak 50 memleketin YTS ve GYTS sorunuyla karşı zıdda olduğuna dikkat çekilen raporda, Batılı memleketlerin, yabancı teröristlerin geri dönmesi konusunda Asya memleketlerine nazaran daha isteksiz olduğu vurgulandı. Batılı devletlerin, vatandaşı olan yabancı teröristlerin Suriye ya da Irak’ta cezalandırılması istikametinde taleplerini lisana getirdiği de raporda nokta aldı.
YENİ ÖRGÜT KURABİLİRLER
Yabancı teröristlerin bulundukları memleketlerde önemli bir güvenlik tehdidi oluşturduğuna dikkat çekilen raporda, neler yapabilecekleri ise şöyle anlatıldı:
Çatışma yerlerinde kazandıkları ‘askeri’ tecrübelerden de istifade ederek, kendileri ve öbür hücre elemanlarıyla birlikte terör fiilleri planlayıp, düzenleyebilir ya da bunlar için eleman temin edebilirler. Üçüncü memleketlere gidenlerin tek güvenlik riskleri terör hareketleri ile hudutlu kalmayacak. Rastgele bir fiil düzenlemeseler dahi bağlı bulundukları terör kümelerinin var olmaya devam etmeleri maksadıyla faaliyetler yürütebilirler. Bu kapsamda YTS’ler, terör örgütlerine yeni eleman temini için çalışabilir, istihbarat toplayabilir, mahsusen gençlerin radikalleştirilmesi için faaliyetler yürütebilir, yeni çatışma meydanlarına ulaşmak isteyen bireylere yol gösterebilir ve yeni terör örgütleri kurabilirler.
PKK/PYD TEHDİDİNİ GÖRMÜYORLAR
Raporda, DEAŞ’a katılan YTS’ler ile terör örgütü PKK’nın Suriye uzantısı PYD’ye katılanlar arasında büyük bir ayrım gözetildiğine dikkat çekildi. PYD’ye katılan çok sayıda yabancı teröristin bulunduğu kaydedilen raporda, “Bu kimseler Batılı memleketlerde ‘gönüllü savaşçılar’, ‘lejyonerler’ üzere isimlerle anılıyor. Milletlerarası kamuoyu, PYD’ye katılanlarla ilgili olarak, idari ve hukuksal meydanlarda terörizmle uğraşta görünür bir adım atmıyor” denildi.
DONE TABANI OLUŞTURULMALI
Teröristlerin devletlerine geri döndüğünde birçoklarının yargı önüne çıkarılmadığı, duruşmaya çıkanların ise az ölçüde cezalar aldıkları bedellendirilen raporda, hususla ilgili alınabilecek önlem olarak şunlar önerildi:
YTS ve GYTS’ler ile ilgili müstakil bir ünite kurulabilir.
Bayan ve evlatlara yönelik olumlu ayrımcılık yapılarak, bu ailelerin topluluğa kazandırılmasına yönelik hususî bir toplumsal destek sağlanabilir.
Üçüncü memleketlerin GYTS’leri yargılamaktan kaçmak maksadıyla delil zayıflığını bahane olarak kullanmasının önüne geçmek maksadıyla Türkiye’nin öncülüğünde toplumsal medya istihbaratına dayalı bir data tabanı oluşturulması cihetinde çalışma başlatılabilir. Elde edilen delil niteliğindeki doneler memleketler arası ortak bir data bankasında toplanabilir.
Terörizm ve terörizmle mücadeleyi ilgilendiren yasal mevzuat içerisine YTS’ler ve GYTS’lerle ilgili ulusal ve milletlerarası hususları kapsayan kararlar ek edilebilir.
Ebru Karatosun
Memurlar
