375 SAYILI KANUN KARARINDA KARARNAMEDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLERE AIT BİR KIYMETLENDIRME YAZISI
“2/2945 Esas Nolu Birtakım Kanunlarda ve 399 sayılı Kanun Kararında Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi” TBMM Plan ve Bütçe Komitesinde 10/06/2020 tarihinde yapılan oturumda görüşülmüştür. Bu Teklif 17-18/06/2020 tarihlerinde TBMM Umum Konseyinde kabul edilmiştir. Kanun Teklifi, 24/06/2020 tarihi itibarıyla şimdi Resmi Gazete’de yayımlanmamıştır.
Teklife, Plan ve Bütçe Encümeninde görüşülmesi sırasında, teklif metninde bulunmayan, 375 ve 703 sayılı Kanun Kararında Kararnamelerde değişiklik öngören unsurlar eklenmiş olup, bu metinde, yalnızca bu unsurlar üzerinden bir kıymetlendirme yapılacaktır.
Bu unsurlar, söz düzeltmeleri dışında TBMM Umumî Şurasında da motamot kabul edilmiştir.
Bu kapsamda, TBMM’de kabul edilen değişiklik sonucunda:
– Teklifin 18’inci unsuruyla, 375 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin ek 35 inci unsurunun üçüncü fıkrasının son cümlesi ile dokuzuncu fıkrası değiştirilmiş,
– Teklifin 19’uncu unsuruyla, 375 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin süreksiz 33 üncü unsurunun son fıkrasında konum alan “ikinci yılın sonuna kadar” ibaresi husus metninden çıkarılmış,
– Teklifin 20’nci hususuyla, 375 sayılı Kanun Kararında Kararnameye süreksiz 36’ncı unsur eklenmiş,
– Teklifin 21’inci hususuyla, 375 sayılı Kanun Kararında Kararnameye süreksiz 37’nci unsur eklenmiş,
– Teklifin 24’üncü hususuyla 703 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin 221 inci unsurunun beşinci fıkrasının dördüncü ve beşinci cümleleri yürürlükten kaldırılmış,
– Teklifin 25’inci unsuruyla 703 sayılı Kanun Kararında Kararnameye muvakkat 17’nci unsur eklenmiştir.
Yapılan bu mevzuat değişikliğine ait değerlendirmelerimize, hususlar halinde aşağıda bölge verilmiştir.
1) Teklifin 18’inci hususuyla, 375 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin ek 35 inci hususunun üçüncü fıkrasının son cümlesi ile dokuzuncu fıkrası değiştirilmiştir.
Bu değişikliği, içeriği itibarıyla iki başlık altında kıymetlendirmek gerekmektedir.
a) Değişiklikten evvel, 3 sayılı Üst Kademe Kamu Başkanları İle Kamu Kurum Ve Kuruluşlarında Atama Yöntemlerine Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde “üst kademe kamu yöneticisi” olarak tanımlanan takım, konum ve vazifeler ile yurtdışı teşkilatındaki mütemadi vazifelere kamu işçisi olmayanlar arasından açıktan atanan çalışanın, hizmetten alınması yahut hizmetinin sona ermesi durumunda memuriyetle ilişiği kesilirdi.
Değişiklikten sonra, kamu çalışanı olmayanlar arasından ek göstergesi (6400) ve daha yüksek tespit edilen üst kademe kamu başkanı takım, durum ve hizmetlerine açıktan atanıp daha sonra bu vazifelerden alınanlar yahut vazifeleri sona erenler, bir ay içinde talepte bulunmaları halinde, Cumhurbaşkanlığına bağlı, ilgili, bağlı kurum ve kuruluşlarda müşavir yahut danışman takım yahut konumlarına ya da bakanlıkların merkez teşkilatlarında bakanlık müşaviri unvanlı takımlara atanabilmeleri mümkün hale gelmiştir.
Talepleri neticelendirilinceye kadar bunların hizmet yaptıkları takım, durum yahut vazifelere ait almakta oldukları her türlü ödemeler vazife yaptıkları kurum tarafından verilmeye devam edilecektir. Talepleri elverişli görülmeyenlerin ise memuriyetle ilişikleri kesilecektir.
b) Üst kademe kamu başkanları, 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde belirlenmiştir. Buna nazaran örneğin, Bakanlık Daire Yöneticileri (Müstakil Daire Başkanları), Umumi Yönetici Yardımcıları ve Umumî Yöneticiler bu kapsamda iken “Genel Müdürlük/Başkanlık Daire Başkanları” ise bu kapsamda değildir.
Değişiklikten evvel, kamu hizmetlileri arasından, üst kademe kamu başkanı takım, konum ve vazifelerine atananlardan vazife müddeti sona erenler yahut vazifeden alınanlar Cumhurbaşkanınca;
– Başkan takımları dışında daha evvel bulundukları yahut tahsil durumları itibarıyla ihraz etmiş oldukları unvanlara ait takım yahut konumlar,
– Kontrol elemanı ya da mütehassıs takım yahut konumlar,
– Araştırmacı yahut münasip görülecek öbür takım ve konumlar,
Arasından rastgele birine atanır ve atamanın yapıldığı tarihi takip eden aybaşından itibaren atandıkları takım unvanının mali haklarını alırlardı.
Değişiklikten sonra, kamu vazifelileri arasından YALNIZCA ek göstergesi (6400) ve daha yüksek tespit edilen üst kademe kamu başkanı takım, durum ve hizmetlerinden alınanlar yahut vazifeleri sona erenler;
– Cumhurbaşkanlığına bağlı, ilgili, bağlantılı kurum ve kuruluşlarda müşavir yahut danışman takım yahut durumlarına ya da bakanlıkların merkez teşkilatlarında bakanlık müşaviri unvanlı takımlara atanacaklar,
– Atama yapılan müşavir yahut danışman takım yahut konumları mali ve toplumsal hak ve yardımlar ile sair özlük hakları bakımından bakanlık müşaviri takımına denk olacak,
– Üst başkan tarafından izleme, kıymetlendirme, araştırma, rehberlik, girişim ve eğitim üzere hizmetlerde görevlendirilecekler,
– Bir ay içinde talepte bulunanlar, atamaya yetkili amirler tarafından başkan takım yahut durumları dışındaki daha evvel bulundukları yahut tahsil durumları itibarıyla ihraz etmiş oldukları unvanlara ait takım yahut durumlara atanacaklar,
– Ek göstergesi (6400) ve daha yüksek tespit edilen başkan takım, konum yahut hizmetlerinde kesintisiz olarak en az iki yıl fiilen vazife yapmış olanların mali hakları, atandıkları laf konusu takım yahut durumlarda bulunmaları kaydıyla, atandıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren 2. yılın sonuna kadar, fiili çalışmaya bağlı ödemeler hariç evvelki hizmetine ilişkin ödeme ögeleri esas alınarak verilmeye devam edilecek,
– Bu kararlar hakim ve savcılar, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Işçi Kanununa tabi işçi, Dışişleri meslek memurları, mülki yönetim amirliği hizmetleri sınıfı, ulusal istihbarat hizmetleri sınıfı, emniyet hizmetleri sınıfı, jandarma hizmetleri sınıfı, sahil güvenlik hizmetleri sınıfı kapsamına giren başkan takımlarında bulunanlar hakkında uygulanmayacak,
– Kamu vazifelileri arasından Cumhurbaşkanlığına bağlı ofislere lider ve lider yardımcısı olarak atananlardan hizmetlerinden alınanlar hakkında da, ek gösterge kuralı aranmaksızın, bu biçimde (ek göstergesi 6400 ve daha yüksek tespit edilen üst kademe kamu başkanı gibi) pratik yapılacaktır.
Bu kararların, kamu hizmetlileri arasından ek göstergesi 6400 ve daha yüksek tespit edilen üst kademe kamu yöneticiliğine atananlar için uygulanması zarurî olup, bu hizmetlere açıktan atananlar için bu kararların uygulanıp uygulanmayacağı, taleplerinin kabul edilmesine bağlıdır.
Tekrar değişiklikten sonra, vilayet valilerinden hizmetten alınanlar vali-mülkiye başmüfettişi unvanlı takımlara atanacaklar, mali hakları, atandıkları takımda bulunmaları kaydıyla fiili çalışmaya bağlı ödemeler hariç bölge valisine ilişkin ödeme ögeleri esas alınarak verilmeye devam edilecektir.
Değişiklikten sonra da – tıpkı değişiklikten evvel olduğu üzere – ek göstergesi (6400) altında olan, üst kademe kamu başkanı takım, konum ve hizmetlerinden alınanlar yahut hizmetleri sona erenler (Örneğin Umumî Yönetici Yardımcıları ve Bakanlık Daire Başkanları);
– Başkan takımları dışında daha evvel bulundukları yahut tahsil durumları itibarıyla ihraz etmiş oldukları unvanlara ait takım yahut durumlar,
– Murakabe elemanı ya da bilirkişi takım yahut durumlar,
– Araştırmacı yahut münasebetli görülecek öteki takım ve konumlar,
Arasından rastgele birine atanacaklar, atandıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren yeni takım unvanlarının mali haklarını alacaklar, bu çalışanın, iki yıl boyunca eski hizmetlerine ilişkin mali hakları almaları laf konusu olmayacaktır.
2) 375 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin muvakkat 33 üncü hususunun son fıkrasında yan alan “ikinci yılın sonuna kadar” ibaresi husus metninden çıkarılmıştır.
703 sayılı Kanun Kararında Kararname ile 375 sayılı Kanun Kararında Kararnameye eklenen Süreksiz 33’üncü husus uyarınca, 09/07/2018 tarihinden evvel Bakanlık Müşaviri takım unvanında bulunan işçi,
– Ya daha evvel bundukları 657/36-A-11 hususunda sayılan (kariyer meslek) unvanına, – Ya yöneticilik hizmeti dışında daha evvel bulunduğu yahut tahsil durumları itibarıyla ihraz etmiş oldukları unvana (Örneğin Mühendis) ya da Araştırmacı takım unvanına,
09/07/2018 tarihinden itibaren bir ay içinde (en geç 09/08/2018 tarihine kadar) atanmıştır. Yeni kurulan bakanlıklarda, atama süreçlerinin daha sonra yapılmış olması da ihtimal dahilindedir.
Bu formda atanan işçiye, anılan Muvakkat 33’üncü unsurun dördüncü fıkrası uyarınca, atandıkları laf konusu takımlarda bulunmaları kaydıyla, atandıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren 2. yılın sonuna kadar fiili çalışmaya bağlı ödemeler hariç, evvelki vazifelerine ilişkin ödeme ögeleri 24 ay boyunca verilmeye devam edilmektedir. Münasebetiyle bu hakkın, işçinin atandığı tarih dikkate alınarak 15/06/2020 yahut 15/07/2020 tarihinden itibaren sona ermesi gerekmektedir.
Ama bu haktan, kelam konusu dördüncü fıkranın kararı uyarınca, 09/07/2018 tarihinde Bakanlık Müşaviri takımında olup mali haklarını 375 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin Ek 18’inci hususu uyarınca almaya devam eden işçi yararlanamamıştır. (Bu işçiye ait düzenleme, 375 sayılı Kanun Kararında Kararnameye, bu metnin konusu olan Kanun Teklifiyle Muvakkat 37’nci hususun eklenmesi suretiyle yapılacaktır.)
Dördüncü fıkrada yapılan değişiklikle, “ikinci yılın sonuna kadar” ibaresi kaldırılarak, Bakanlık Müşaviri iken 09/07/2018 ile 09/08/2018 tarihleri arasında, örneğin Müfettiş, Mütehassıs, Mühendis, Araştırmacı takım unvanına atanan çalışana, bu takımda bulunmaları kaydıyla, vadesiz olarak Bakanlık Müşavirinin mali hakları verilmeye devam edilecektir.
Ama 07/09/2018 tarihinden sonra diğer bir takım unvanına atanmış işçi bu haktan yararlanamayacaktır. Örneğin bu tarihten sonra, Araştırmacı takım unvanında iken Daire Başkanlığına atanan, İç Denetçi takım unvanında iken Umum Müdüriyet takım unvanına atanan çalışanın bu düzenlemeden yararlanma hakları olmayacaktır.
3) 375 sayılı Kanun Kararında Kararnameye Muvakkat 36’ncı unsur eklenmiştir.
Muvakkat 36’ncı hususta yedi fıkra bulunmaktadır. Bu hususa ait değerlendirmelerimize, fıkralar halinde aşağıda taraf verilmiştir.
Bir numara Fıkra: Kamu hizmetlileri arasından ek göstergesi (6400) ve daha yüksek tespit edilen üst kademe kamu başkanı takım, konum ve vazifelerine atanmış olup Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin başladığı 09/07/2018 tarihinden, bu değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihe kadar olan devirde vazifeden alınan yahut vazifesi sona erenler (Atanma koşullarını kaybetme, ceza kovuşturması yahut disiplin soruşturması sonucunda hizmetten alınanlar yahut hizmetleri sona erenler hariç);
– Bu hususun yürürlüğe gireceği tarihten itibaren bir ay içerisinde talepte bulunmaları halinde,
– Evvelki yöneticilik hizmetlerinin ilgisine nazaran Cumhurbaşkanlığına bağlı, ilgili, bağlı kurum ve kuruluşlarda müşavir yahut danışman takım yahut konumlarına ya da bakanlıkların merkez teşkilatlarında bakanlık müşaviri unvanlı takımlara atanacak,
– Üst başkan tarafından izleme, kıymetlendirme, araştırma, rehberlik, girişim ve eğitim üzere hizmetlerde görevlendirilecek,
– Müşavir yahut danışman takım yahut konumları mali ve toplumsal hak ve yardımlar ile başka özlük hakları bakımından bakanlık müşaviri takımına denk olacaktır.
Bir numara fıkranın birinci cümlesinde kamu vazifelileri arasından atanmış olup vazifeden alınan yahut vazifesi sona eren kamu hizmetlilerinin bakanlık müşaviri unvanlı takımlara atanacağı hakkında kararlar bulunmasına karşın, 2. cümlede, “Bu biçimde atanmak suretiyle memuriyete girenler” hakkında kararlara yan verilmiştir. Birinci iki cümle arasında bir mana bütünlüğü olmadığı görülmektedir. Binaenaleyh yukarıda yapılan açıklamaların, kamu vazifelisi olmadığı halde atanıp da 09/07/2018 tarihinden, yapılacak değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihe kadar olan periyotta hizmetten alınan yahut hizmeti sona erenler hakkında uygulanıp uygulanmayacağı hususunda, birinci cümle ile 2. cümle arasındaki mana kopukluğu nedeniyle tereddüt bulunmaktadır.
2. Fıkra: Ek göstergesi (6400) ve daha yüksek tespit edilen üst kademe kamu başkanı takım, durum ve vazifelerine atanmış ve bu hizmette kesintisiz olarak en az iki yıl fiilen hizmet yapmış olup, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin başladığı 09/07/2018 tarihinden, bu değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihe kadar olan devirde hizmetten alınan yahut hizmeti sona erenler, (Atanma kurallarını kaybetme, ceza kovuşturması yahut disiplin soruşturması sonucunda vazifeden alınanlar yahut vazifeleri sona erenler hariç);
– Hala hizmetten alındıktan sonra atandıkları takım yahut konumlarda bulunmaları kaydıyla,
– Bu değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden aybaşından beğenilen olmak üzere,
– 2. yılın sonuna kadar, fiili çalışmaya bağlı ödemeler hariç evvelki vazifesine ilişkin ödeme ögeleri esas alınarak verilmeye devam edilecek,
– Gelgelelim bu değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihten evvel mülga Ek 18 inci husus uyarınca evvelki hizmetine ilişkin ödeme ögeleri esas alınmak suretiyle ödeme yapılan müddet, anılan iki yıllık vadeden düşülecektir.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin başladığı 09/07/2018 tarihinden, bu değişikliğin yürürlüğe girdiği (örneğin 30/06/2020) tarihe kadar iki yıl geçmemiştir. Münasebetiyle 09/07/2018 tarihinden sonra atanıp da hizmetten alınan çalışanın iki yıl kesintisiz hizmet yapmış olması mümkün değildir. Bu nedenle, muvakkat unsurun bu kararının 09/07/2018 tarihinden evvel atanıp bu tarihten sonra vazifeden alınan işçi için ihdas edildiği düşünülmektedir.
Halbuki 703 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin Muvakkat 1 inci hususunun dördüncü fıkrası uyarınca, bu durumdaki işçi için 375 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin mülga Ek 18’inci hususu yürürlüktedir. Bu unsur uyarınca, ek göstergesi 6400 olan örneğin bir Umumi Yöneticinin, bu hizmette kesintisiz iki yıl bulunması kaidesiyle, vazifeden alındıktan sonra Bakanlık Müşaviri takımına atanması ve iki yıl mühletince eski takımına ilişkin mali haklardan yararlandırılması gerekmektedir. Lakin bu hususta, kamu kurumları arasında farklı tatbikler bulunduğu, tatbik birliği olmadığı bilinmektedir. Bu fıkranın tatbik birliğini sağlamak üzere ihdas edildiği bedellendirilmektedir.
Üçüncü Fıkra: 09/07/2018 tarihinden bu hususun yürürlüğe girdiği tarihe kadar olan periyotta hizmetten alınan yahut vazifesi sona erenlerden, mülga Ek 18 inci unsur uyarınca müşavir takımlarına yahut anılan mülga unsur uyarınca talep üzerine farklı takım yahut durumlara atanmış olup, bu değişikliğin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle bu takım yahut konumlarda bulunanlar hakkında;
– Bir numara ve 2. fıkra kararları uygulanmayacak,
– Mevcut tatbik devam edecek, durumlarında rastgele bir değişiklik yapılmayacak,
– Bunlardan müşavir yahut danışman takım yahut konumlarında bulunanlar, üst başkan tarafından izleme, kıymetlendirme, araştırma, rehberlik, girişim ve eğitim üzere hizmetlerde görevlendirilecektir.
Dördüncü Fıkra: Değişiklikten evvel, 09/07/2018 tarihinden evvel ek göstergesi (6400) ve daha yüksek tespit edilen üst kademe kamu başkanı takım, durum ve vazifelerinde bulunanlar hakkında, vazifeden alındıklarında 703 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin Süreksiz 1 inci hususunun dördüncü fıkrasına nazaran mülga Ek 18 inci hususun uygulanması gerekirdi.
Değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihten sonra, bu işçi için mülga Ek 18’inci unsur uygulanmayacak, bunun konumuna, 375 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin Ek 35’inci unsurunun (bu düzenleme ile değiştirilecek) dokuzuncu fıkrasına nazaran süreç yapılacaktır.
Bununla birlikte, 703 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin Süreksiz 1 inci hususunun dördüncü fıkrasına nazaran mülga Ek 18 inci hususun uygulanması gereken öteki işçi için, (Örneğin Umumi Yönetici Yardımcıları, Bakanlık Daire Yöneticileri, Umum Müdürlük/Başkanlık Daire Yöneticileri için) anılan mülga unsurun uygulanmasına devam edilmesi gerekmektedir.
Beşinci Fıkra: Değişiklikten evvel, vazifeden alınan bir Bölge Valisi, mülkiye başmüfettişi yahut mülkiye müfettişi takımlarına atanıp bu takımın mali haklarını almaktaydı.
Değişiklikten sonra; Vilayet Valisi olarak hizmet yapmakta iken, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin başladığı 09/07/2018 tarihinden, bu değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihe kadar olan devirde, vazifesinden alınarak (Atanma koşullarını kaybetme, ceza kovuşturması yahut disiplin soruşturması sonucunda hizmetten alınanlar hariç) mülkiye başmüfettişi yahut mülkiye müfettişi takımlarına atanıp bu hususun yürürlüğe girdiği tarihte hala bu vazifede bulunanlar;
– Bu değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihte İçişleri Bakanlığında bulunan Vali-Mülkiye Başmüfettişi unvanlı takımlara atanmış sayılacak,
– Mali hakları, atandıkları takımlarda bulunmaları kaydıyla, fiili çalışmaya bağlı ödemeler hariç vilayet valisine ilişkin ödeme ögeleri esas alınarak verilmeye devam edilecektir.
Bu kararlar geçmişe yönelik bir düzenlemedir. Gerçekten 375 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin Ek 35’inci hususunun dokuzuncu fıkrasında yapılacak değişiklikle, Vilayet Valilerinden hizmetten alınanların Vali-Mülkiye Başmüfettişi unvanlı takımlara atanacağı ve mali haklarının, atandıkları takımda bulunmaları kaydıyla fiili çalışmaya bağlı ödemeler hariç Bölge Valisine ilişkin ödeme ögeleri esas alınarak verilmeye devam edileceği düzenlenmiştir.
Altıncı Fıkrada, takımların ihdası ve iptaline ait, Yedinci Fıkrada geçmişe dönük ödeme yapılamayacağına ait düzenlemeler bulunmaktadır.
3) 375 sayılı Kanun Kararında Kararnameye Süreksiz 37’nci unsur eklenmiştir.
Bu husus, ek göstergesi (6400) ve daha yüksek tespit edilen hizmetlerde bulunan başkanlardan, hizmetten alındıktan sonra 375 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin Ek 18’inci unsuru uyarınca Bakanlık Müşaviri takımına atanmış olup 375 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin Muvakkat 33’üncü hususu uyarınca, 09/07/2018 tarihinden itibaren bir ay içinde daha evvel bulunduğu (Örneğin Müfettiş, İç Denetçi, Kariyer Eksper gibi) takım unvanına yahut Araştırmacı takım unvanına atanan çalışanın, bu takımlarda bulundukları sürece Bakanlık Müşaviri mali haklarından yararlanmalarını sağlamak hedefiyle ihdas edilmiştir.
Bilindiği üzere, 15/04/2015 tarihinde yayımlanan 6639 sayılı Kanun’un 23’üncü unsuruyla ihdas edilen 375 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin Ek 18’inci hususu, 09/07/2018 tarihinde yayımlanan 703 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin 177’nci unsuru uyarınca yürürlükten kaldırılmıştır.
Buna karşın 703 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin Süreksiz 1’inci unsurunun dördüncü fıkrası uyarınca, 09/07/2018 tarihinde Bakanlık yahut öteki kamu kurum ve kuruluşlarında başkan takım ve durumlarında bulunup 375 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin mülga Ek 18 inci unsuru kararları kapsamında olan işçi, vazifeden alındıkları takdirde bu unsur kararlarına nazaran sürece tabi tutulmaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken bir husus bulunmaktadır; 09/07/2018 tarihinden evvel ek göstergesi 6400 ve daha yüksek olan bir vazifeye atanan işçi, anılan Süreksiz 1’inci hususun dördüncü fıkrası kapsamında olmasına karşın, 375 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin Süreksiz 36’ncı hususunun beşinci fıkrasında yapılan değişiklikle, anılan fıkra kapsamından çıkarılmıştır.
Bu kapsamda, 09/07/2018 tarihinden evvel ek göstergesi 6400 ve daha yüksek olan bir hizmette bulunduğu halde, (bu tarihten evvel yahut sonra) hizmetinden alındıktan sonra 375 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin mülga Ek 18’inci unsuru uyarınca, Bakanlık Müşavirliğine atanan işçi, 375 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin Süreksiz 33’üncü unsuru uyarınca 09/07/2018 tarihinden itibaren bir ay içinde;
– Ya daha evvel bulundukları 657/36-A-11 hususunda sayılan (kariyer meslek) unvanına,
– Ya yöneticilik hizmeti dışında daha evvel bulunduğu yahut tahsil durumları itibarıyla ihraz etmiş oldukları unvana,
– Ya da Araştırmacı takım unvanına atanmıştır.
Değişiklikle birlikte, bu işçi;
– Değişikliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla atandıkları takım unvanında bulunmaları,
– Bir ay içerisinde kurumlarına başvurmaları halinde,
– Başvurdukları tarihi takip eden ay başından itibaren,
– Atandıkları takım yahut durumlarda bulundukları sürece,
– Fiili çalışmaya bağlı ödemeler hariç Bakanlık Müşaviri takımına ilişkin ödeme ögelerinden faydalandırılacaklardır.
Değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihte, mali haklarını mülga Ek 18 inci unsuruna nazaran eski vazifesine (Örneğin Umumi Müdüre) ilişkin ödeme ögeleri üzerinden almakta olanlar, bu hakkını kullanmaya devam edecektir. Bunlar, değişikliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla bir ay içerisinde kurumlarına başvurmaları halinde, yirmi dört aylık müddetin tamamlandığı tarihi takip eden ay başından itibaren, anılan takım yahut durumlarda bulundukları sürece fiili çalışmaya bağlı ödemeler hariç Bakanlık Müşaviri takımına ilişkin ödeme ögelerinden faydalandırılacaklardır.
Bu unsur kapsamında müracaatta bulunmayanlar hakkında Muvakkat 33 üncü hususun son fıkrasının uygulanmasına birebir koşullarla devam edilecektir.
Örneğin, 09/07/2018 tarihinden evvel, Müfettiş iken 6400 ek göstergeli Umum Müdüriyete atanan bir işçi, anılan tarihten evvel (veya sonra) hizmetten alınarak 375 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin Ek 18’inci hususu uyarınca Bakanlık Müşavirliği takımına atanmıştır. Bu işçi, iki yıldan daha uzun vade boyunca Umum Müdüriyet yaptığı için, yirmi dört ay boyunca Umum Müdüriyet takımına ilişkin mali haklardan faydalanmaya başlamıştır. Üç ay boyunca bu haktan yararlanan işçi, 09/07/2018 tarihinde yayımlanan 703 sayılı Kanun Kararında Kararname ile 375 sayılı Kanun Kararında Kararnameye eklenen Muvakkat 33’üncü unsur uyarınca Müfettiş takım unvanına atanmış, yirmi dört ay boyunca Umumi Yönetici maaşı almaya devam etmiştir. 375 sayılı Kanun Kararında Kararnameye Süreksiz 37 inci hususun eklenmesi ile birlikte, bu işçi, hala Müfettiş takım unvanında bulunması ve kurumuna başvurması halinde, yirmi dört aylık mühlet dolduğu için, müracaat tarihini izleyen aybaşından, (Yirmi dört aylık vade dolmamış olsaydı, dolduğu tarihi takip eden aybaşından) itibaren Müfettiş takım unvanında bulunmasına karşın Bakanlık Müşaviri maaşı almaya devam edecektir. Şayet işçi kurumuna müracaatta bulunmazsa, yirmi dört aylık vadenin tamamlanmasını takip eden aybaşından itibaren Müfettiş maaşı almaya başlayacaktır. Bu hususun uygulanması, geçmişe yönelik rastgele bir ödeme yapılmasını gerektirmeyecektir.
4) 703 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin 221 inci hususunun beşinci fıkrasının dördüncü ve beşinci cümleleri yürürlükten kaldırılmış, 703 sayılı Kanun Kararında Kararnameye Muvakkat 17’nci husus eklenmiştir.
Yapılan iki değişikliği bir arada pahalandırmak gerekmektedir.
703 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin 221’inci unsurunda, kapatılan Başbakanlık işçisinin hangi kurumlara, hangi unvanlara atanacağı ve mali haklarının nasıl belirleneceğine ait olarak, takım ve konum unvanları esas alınarak dokuz fıkra halinde düzenleme yapılmıştır.
Birinci dört fıkrada kimi takım unvanları için düzenlemeler yapıldıktan sonra, beşinci fıkrada, Başbakanlık Merkez Teşkilatında vesair takımlarda bulunanların, tahsil durumları, geçmiş takım ve unvanları ile hizmet sınıfları ve çalıştıkları teşkilatlar itibarıyla kazanılmış hak aylık aşamalarına münâsib olarak kamu kurum ve kuruluşlarına atanacağı düzenlenmiştir.
Değişiklikten evvel; bu işçi, Başbakanlık kapatılmadan evvel almakta oldukları mali hakları ile atandıkları kurumlardaki mali hakları arasındaki farkı, fark tazminatı olarak almaya devam edecekler, fark tazminatı sıfırlanıncaya kadar katsayı artışlarından faydalanamayacaklar, fark tazminatı sıfırlandıktan sonra atandıkları yeni unvanın mali haklarını katsayı artışlarıyla birlikte almaya devam edeceklerdi.
Değişiklikten sonra; hala anılan beşinci fıkra kapsamında atandıkları takımlarda bulunanların, değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içerisinde kurumlarına başvurmaları halinde, başvurdukları tarihi takip eden aybaşından itibaren, 221 inci husus kapsamında atanmalarına esas olan takımlarına ilişkin mali, toplumsal ve emeklilik hakları ile ödeme ögeleri her türlü artış ve iyileştirme yansıtılmak suretiyle verilmeye başlanılacaktır.
Üstelik mali hakları hususunda haklarında 375 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin Muvakkat 12’nci hususu yahut ilgili gayrı mevzuat kararları uyarınca, daha evvel 666 sayılı Kanun Kararında Kararname uyarınca yürürlükten kaldırılmış olan mevzuat kararları uygulanmış olanlar hakkında, bu düzenlemelerin uygulanmasına da devam edilecektir. Gayrı bir deyişle, Başbakanlıkta çalışırken bu işçinin mali hakları hangi mevzuat ve hangi unvan kapsamında belirleniyorsa, yeni kurumlarında da tıpkı halde belirlenecektir. Bu düzenlemeler, işçiye hiçbir halde arkaya dönük bir ödeme yapılmasına sebep olmayacaktır.
Bununla birlikte, anılan Muvakkat 17’nci hususun 2. fıkrasında, mülga Başbakanlıkta, mülga 3056 sayılı Kanunun 35 inci hususunun dördüncü fıkrasına nazaran sözleşmeli olarak istihdam edilen işçinin mali haklarına ait de değişiklik yapılmıştır.
Bu işçi, 703 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin 221’inci unsurunun altıncı fıkrasına nazaran kamu kurum ve kuruluşlarına atanmıştı. Bu işçi, 375 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin Süreksiz 28 inci hususunun “idari hizmet kontratıyla istihdam edilmekte olanlar hakkında, mevcut mukavele müddetlerinin sonuna kadar yürürlükten kaldırılan ilgili mevzuat kararlarının uygulanmasına devam olunur.” kararı uyarınca çalışmaya devam etmektedirler. Bu işçiden, (Devlet Arşivleri Başkanlığı hariç);
– Atandıkları kurumlarda, 375 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin Muvakkat 28’inci hususu uyarınca çalışmaya devam edenler,
– Bu değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihte tıpkı hizmetlerde bulunmaları koşuluyla,
– Mali ve toplumsal hakları da dahil istihdamları hakkında,
– 31/12/2018 tarihinden tasdikli olmak üzere,
– Mülga 3056 sayılı Kanunun 35 inci hususunun dördüncü fıkrası ve ilgili mevzuatın uygulanmasına birebir halde devam edilecektir.
Bu çalışanın hakları 31/12/2018 tarihi esas alınarak yine düzenlenecek olmasına karşın, bu değişiklik uyarınca hiçbir biçimde arkaya dönük bir ödeme yapılmayacaktır. Anılan tarih, aktüel kontrat fiyatlarının tespit edilmesi için, geçmişte yapılan artış nispetlerinin uygulanmasında dikkate alınacaktır.
Laf konusu sözleşmeli işçiden, Devlet Arşivleri Başkanlığına atananlar bu düzenlemenin dışında bırakılmıştır. Zira27/06/2019 tarihli ve 30814 sayılı Resmi Gazetede, “Devlet Arşivleri Başkanlığına Devredilen Sözleşmeli Çalışanın 375 Sayılı Kanun Kararında Kararnamenin Ek 26’ncı Unsuru Kapsamında İstihdamına Ait Yönetmelik” yayımlanmıştır. Anılan Ek 26’ncı husus “Yerli yahut yabancı sözleşmeli işçi istihdamı” başlığını taşımaktadır.
SON LAF
Her yeni düzenleme, kimi problemleri ortadan kaldırırken, birtakım yeni sıkıntıları da ortaya çıkarmaktadır. Bu düzenlemeyi memnuniyetle karşılayan bir kesim olacağı üzere, kendisine haksızlık yapıldığını düşünen bir kesim de olacaktır.
Örneğin 09/07/2018 tarihinden evvel Bakanlık Müşaviri takımında bulunan işçi, 375 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin Muvakkat 33’üncü unsuru uyarınca eski takımına yahut Araştırmacı takımına atanmıştı. Bu durum bu çalışanın gelirinin yarı yarıya azalması mealine geliyordu. Bu durumu kısmen telafi etmek için bu çalışana iki yıl boyunca Bakanlık Müşaviri maaşı verilmesine hükmedilmişti. Bu hadise gerçekleşeli yaklaşık iki yıl oldu. İki yılın ahir Araştırmacı maaşı almak istemeyen birtakım işçi farklı takım unvanlarına atanmak için teşebbüslerde bulunmuştu. Daha düne kadar, öbür bir takım unvanına atanarak tabiri caizse gemisini yüzdürenler mesut, yüzdüremeyenler mutsuz iken, bugün tablo tam karşıtı bir duruma geldi. Zira yapılan düzenlemeyle, Süreksiz 33 üncü unsur uyarınca Araştırmacı takımına atanan işçi, emekli oluncaya kadar, gayrı bir deyişle 65 yaşını dolduruncaya kadar, Bakanlık Müşaviri maaşı almaya devam edecek, takım unvanları değişenler ise bu haktan yararlanamayacaktır. Olanda da olmayanda da hayır vardır.
En yakın vakitte, ilmî doneler ışığında geçmişe ve geleceğe yönelik kamu işçi mevzuatı düzenlemesi görebilmek temennisiyle…
Memurlar