SORU: Kamu hastanelerinde biyolog unvanında çalışıyorum. 2009 yılında ise girdim. Biyologlarin ek göstergesi 3600 dur. Kimyager bir arkadasim var. Tıpkı yıl ( 2009 ) yılında Teknik Hizmetler Sınıfında Etraf Bakanlığında ise girdi. Ek göstergesi 3000 dir. Kimyager arkadasim, emeklilik sisteminin 2008 sonrası değiştiğini soyledi. 3000 ek göstergeli kimyagerin, 3600 ek göstergeli biyologtan daha fazla emekli maaşı ile emekli ikramiyesi alacağını belirtti. Arkadaşımın dediğinin münasebeti nedir. Ek göstergesi yuksek olan daha fazla emekli ikramiyesi ile emekli maaşı alması gerekmiyor mu? Bu mevzuda hem biyologlari hemde kimyagerleri açıklayıcı bir karşılık verilebilir mi?
YANIT: Mevzuyu daha iyi anlamak açısından hem 5434 e tabi memurların hem de 5510 a tabi memurların emekli aylık ve emekli ikramiye hesaplama sistemini izah etmekle başlayacağız.
5434 e tabi memurlar, yani 2008 yılı Ekim ayından evvel memurluk hizmeti bulunanlar hakkında emekli aylık hesaplamasında;
Derece-kademe,
Gösterge-Ek gösterge,
Taban aylığı,
Kıdem aylığı,
Emeklilik tazminat oranı,
Toplam hizmet mühleti,
Yeni memur maaş katsayısı,
temel alınarak yapılır ve bu hesaplama sonucunda çıkan brüt meblağ memur için emekli aylık hesaplamasında temel alınacak sayı olur. Bu sayının memurun hizmet müddeti ile orantı yapılarak emekli aylık meblağı bulunur. Emekli ikramiyesinde ise brüt meblağın toplam her tam yıl için çarpımı sonucunda ortaya çıkan fiyat emekli ikramiyesi fiyatı olur.
Bu hesaplamada ek göstergenin yüksek olması hem emekli aylığının hem de emekli ikramiyesinin yüksek olmasını sağlar. Yani 5434 e tabi memurların emekliliğinde ek göstergenin kıymeti büyüktür.
5510 a tabi memurlar, yani 2008 yılı Ekim ayından sonra birinci kere memurluk hizmeti bulunanlar hakkında;
1) Emekli aylıkları açısından;
Üstte belirtilen ögeler yalnızca misyonda bulundukları sürece içerisinde misyon aylıkları için uygulanır.
Emekli aylıklarında ise memurun çalışma hayatı içerisinde almış oldukları vazife aylıkları temel alınır ve ortalama aylık yararları ile aylık bağlama oranı formülü uygulanır.
Yani, memurun ek göstergesinin yüksek yahut düşük olmasının pek değeri bulunmamaktadır. Emekli aylıklarının yüksek olması, memurun vazifede iken yüksek maaş alması, hasebiyle memurun prime temel kar matrahının yüksek olmasını sağlayacağından memurun ortalama aylık kar meblağını artıracaktır.
Örnek olarak; Biyolog unvanlı memur 3600 ek göstergeli misyonda çalışıyor, vazife maaşı diyelim 5500 TL. öbür memur da Kimyager unvanlı ve 3000 ek göstergeli vazifede çalışıyor, lakin vazife maaşı da diyelim 6000 TL. (görev maaşları ek göstergeye bağlı olmayıp yapılan vazifelere nazaran değiştiğinden). Bu durumda 3000 ek göstergeli kimyagerin prime temel yararı yüksek, lakin 3600 ek göstergeli biyoloğun ise prime temel yararı daha az olacaktır. Hasebiyle 5510 a nazaran aylık sisteminde de ortalama çıkar temel alındığından 3000 ek göstergeli kimyager unvanlı kişinin emekli maaşı 3600 ek göstergeli biyolog unvanlı şahıstan biraz fazla olacaktır.
Yani, sonuç bağlamında 5510 a nazaran aylık meblağının bulunmasında çalışma hayatları içerisinde alınan vazife maaşının tesiri değerli olmakta, ek göstergenin pek bir yararı olmamaktadır. Kıymetli olan prime temel yarar matrahının yüksek olmasıdır.
2) Emekli ikramiyesi açısından;
Emekli ikramiyesi açısından 5510 a tabi memurlarda 5434 e tabi memurlar için uygulanan ikramiye meblağının hesaplanması sistemine dahil olmaktadırlar.
Bu durumda;
3000 ek göstergeli kimyager 25 yıl hizmeti ¼ intibakı üzerinden emekli olduğunu farz ettiğimizde alacağı ikramiye fiyatı bugün için; 110.932 TL. olacaktır.
3600 ek göstergeli biyolog 25 yıl hizmeti ¼ intibakı üzerinden emekli olduğunu farz ettiğimizde ise alacağı ikramiye meblağı bugün için; 135.260 TL. olacaktır.
Yani, sonuç bağlamında 5510 a tabi memurların da emekli ikramiyesi fiyatının yüksek olmasında ek göstergenin yüksek olması kıymetli olmaktadır.
Sonuç bağlamında özetle 5510 a tabi memurlar için;
Emekli aylık fiyatlarında misyonda iken alınan vazife maaşının yüksek yahut düşük olması etken olmaktadır.
Emekli ikramiyesinde ise misyonda iken alınan vazife maaşının yüksek yahut düşük olması etken olmamakta, FAKAT, vazife unvanı için tespit edilen ek göstergenin yüksek olmasının emekli ikramiye meblağının da yüksek hesaplanmasına yol açtığı için kıymeti büyük olmaktadır.
Memurlar
