Yassıada yargılamalarında ziyan görenler yahut mirasçıları tarafından ziyanlarının karşılanması istemiyle yapılacak müracaatları kıymetlendirecek komitenin çalışma metot ve temellerine ait Cumhurbaşkanı kararı Resmi Gazete’de yayımlandı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzasıyla yayımlanan karar ile 23 Haziran 2020’de TBMM’de kabul edilen “1924 Tarih ve 491 Sayılı Teşkilatı Esasiye Kanununun Kimi Kararlarının Kaldırılması ve Birtakım Kararlarının Değiştirilmesi Hakkında Süreksiz Kanunun Kimi Unsurlarının Yürürlükten Kaldırılması ve Neden Olunan Mağduriyetlerin Giderilmesi Hakkında Kanun” yeterince kurulan komitenin çalışma yöntem ve temelleri ile komiteye müracaat hali belirlendi.
“27 Mayıs 1960 Askeri Darbe Mağdurlarının Ziyanlarının Tazmini Emeliyle Kurulan Kurulun Çalışma Metot ve Esasları”na nazaran, 13 Ekim 2020’de Cumhurbaşkanı kararı ile kurulan komisyon, 12 Haziran 1960’ta kabul edilen yasa ile Demokrat Parti (DP) yöneticilerinin ve bunların hatalarına katılanların yargılanması emeliyle kurulan Yüksek Soruşturma Konseyi ile Yüksek Adalet Divanı tarafından haklarında soruşturma ve kovuşturma yürütülenlerin uğradıkları maddi ve manevi ziyanların karşılanması istemiyle, ziyan görenler yahut mirasçıları tarafından yapılan müracaatları kıymetlendirerek karara bağlayacak ve kararlara karşı itirazları da inceleyerek sonuçlandıracak.
– Müracaat mühleti 3 ay ile sonlandırıldı
Yüksek Soruşturma Şurası ile Yüksek Adalet Divanı tarafından haklarında soruşturma ve kovuşturma yürütülenlerden, maddi ve manevi ziyanlarının Hazine tarafından karşılanmasını isteyenler yahut mirasçıları, şahsen yahut vekilleri ya da yasal temsilcileri aracılığıyla komiteye başvurabilecek.
Komiteye müracaat mühleti kelam konusu adap ve temellerin Resmi Gazete’de yayımlanmasını izleyen günden itibaren 3 ay olarak belirlendi. Müracaat müddetinin son gününün resmi tatil gününe rastlaması halinde mühlet, tatili takip eden birinci iş gününün çalışma saati sonunda bitecek. Mühlet dolduktan sonra yapılan müracaatlar kabul edilmeyecek.
Başvurulan direkt kurula yahut valiliklerin vilayet yazı işleri müdürlüklerine yapılabilecek. Müracaat formu ve eklerinin verildiği tarih, müracaat tarihi olarak kabul edilecek.
Müracaatta bulunan şahıslara müracaatın yapıldığına dair “alındı belgesi” vazifeli işçi tarafından doldurulup verilecek. Müracaatlar için rastgele bir isim altında fiyat talep edilemeyecek. Müracaatların valiliklerin vilayet yazı işleri müdürlüğüne yapılması durumunda, valilikler müracaat evrakını gecikmeksizin kurula gönderecek.
Mirasçılardan birinin mühleti içinde müracaatta bulunmuş olması, başka mirasçılara müracaat müddeti geçtikten sonra müracaat hakkı vermeyecek.
– Müracaat formlarına kurulun resmi internet sitesinden ulaşılabilecek
Müracaatta bulunacakların, komitenin resmi internet sitesi “https://1960tazminatkomisyonu.adalet.gov.tr” adresinde yayımlanan müracaat formunu eksiksiz doldurması ve başvuranın şahsen yahut vekilleri ya da yasal temsilcileri tarafından imzalaması gerekecek.
Kelam konusu form ile birlikte başvurana ilişkin kimlik kartı fotokopisi, müracaat yasal temsilci yahut vekil aracılığıyla yapılıyorsa temsil evrakı ya da vekaletnamenin aslı yahut onaylı sureti, karşılanması istenen maddi ve/veya manevi ziyanlara yönelik bilgilere ait beyan ve varsa evrakların aslı yahut sureti istenilecek.
Mirasçılar tarafından yapılan müracaatlarda, haklarında soruşturma ve kovuşturma yürütülen şahıslara mirasçı olunduğuna dair veraset ilamının aslı yahut tasdikli sureti sunulacak.
Müracaatlarda karşılanması istenen maddi ve manevi ziyanlara ait bir ölçü yahut bedel belirtilemeyecek.
– Müracaat sonrası süreç ve kıymetlendirme
Kurula yapılan müracaatlara, Yüksek Soruşturma Konseyi ile Yüksek Adalet Divanı tarafından haklarında soruşturma ve kovuşturma yürütülen şahıslar temel alınarak evrak numarası verilecek. Belgede müracaat formu ve ekleri ile komitenin yapacağı incelemede gerekli olan bilgi ve dokümanlar yer alacak.
Müracaat, komite lideri tarafından raportöre verilecek. Raportör öncelikle müracaat formu ile müracaatta sunulan evraklarda eksiklik olup olmadığını denetim edecek.
Rastgele bir eksiklik varsa komite lideri, eksikliğin giderilmesi için başvurana 15 gün mühlet verecek. Başvuran, belirtilen eksiklikleri tamamlayarak ilgili evrakı belirtilen tarzla kurula iletecek.
Öngörülen mühlet içinde mazeretsiz olarak eksikliklerin tamamlanmaması halinde mevcut belge kapsamına nazaran karar verilecek.
Komite, müracaatların değerlendirilmesinde muhtaçlık duyulan her türlü bilgi ve belgeyi kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve hukuksal bireylerden talep edebilecek. Kamu kurum ve kuruluşları bu talebi belirlenen mühlet içinde yerine getirmek zorunda olacak.
İnceleme sürecinde temsil dokümanı yahut vekaletnamenin geçersiz hale gelmesi, müracaatın karara bağlanmasını engellemeyecek. Bu süreçte başvuranın vefat etmesi halinde, yasal mirasçılarından yeni müracaat alınmaksızın müracaat karara bağlanacak.
Raportör gerekli incelemesini tamamlayıp raporunu hazırladıktan sonra belgeyi kurula sunacak.
– Kurulun toplanma ve karar alma süreci
Komitenin toplantı gündemi komite lideri tarafından belirlenecek ve toplantı öncesinde komite üyelerine bildirilecek.
Müracaat belgeleri gündemdeki sırasına nazaran görüşülecek. Kurul, kurul liderinin daveti üzerine en az 5 üyenin iştiraki ile toplanacak ve üye tam sayısının salt çoğunluğu ile karar alacak.
Komite lideri ve üyeler; kendileri, eşleri, evlatlıkları ve üçüncü derece dahil üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci derece dahil ikinci dereceye kadar kayın hısımlarıyla ilgili yahut ferdî menfaat münasebeti içinde oldukları müracaatlara ait müzakere ve oylamaya katılamayacak. Bu durum karar metninde ayrıyeten belirtilecek.
Kurul incelemelerini evrak üzerinden yapacak ve müzakere sonucunda, müracaatın reddine yahut kabulüne karar verecek.
Müracaatın mühleti içinde yapılmaması, başvuran yahut murisi hakkında Yüksek Soruşturma Konseyi ile Yüksek Adalet Divanı tarafından soruşturma ve kovuşturma yürütülmediğinin anlaşılması, maddi ziyana ait müracaatlarda, başvuran yahut murisinin mal varlığının müsadere edilmemiş olması yahut başvuranın ziyan görenin mirasçısı olmadığının anlaşılması durumlarında müracaatın reddine karar verilecek.
Mirasçılar tarafından yapılan manevi ziyana ait müracaatlarda, manevi tazminat ölçüsü ziyan gören muris temel alınarak belirlenecek ve bu ölçünün başvuranlara miras hisseleri oranında ödenmesine karar verilecek.
Maddi ziyana ait müracaatlar karara bağlanırken, uğranıldığı kesin olan lakin ortadan geçen vakit sebebiyle meblağ tarafından tespiti teknik olarak mümkün olmayan ziyanlar açısından hakkaniyete uygun bir tazminat ölçüsü belirlenecek.
Mirasçılar tarafından yapılan müracaatlarda maddi tazminatın miras hisseleri oranında ödenmesi kararlaştırılacak.
Komite kararında, başvuruyu, inceleme sürecini, kıymetlendirme münasebetlerini belirtecek. Kabul kararlarında, belirlenen maddi ve/veya manevi tazminatın ödeneceği kişi/kişiler açıkça gösterilecek. Karar, kurul lideri ve üyeleri tarafından imzalanacak.
Kurul kararları, ilgililere 7201 sayılı Tebligat Kanunu kararlarına nazaran bildiri edilecek.
Başvuran, komite kararına karşı kararın bildirimini izleyen tarihten itibaren 15 gün içinde bir kereye mahsus olmak üzere vereceği dilekçe ile direkt yahut valiliklerin vilayet yazı işleri müdürlüğü aracılığıyla komiteye itiraz edebilecek.
İtiraz hakkında verilen kararın bildirisi üzerine başvuran, birinci derece mahkemesi sıfatıyla Danıştay’da dava açabilecek.
– Tazminatlar kararın nihaileşmesinin akabinde 4 ay içinde ödenecek
Kurul kararında belirlenen maddi ve manevi tazminatlar, kararın katılaşmasını müteakip talep üzerine 4 ay içinde, kararda gösterilen kişiye/kişilere Hazine tarafından ödenecek.
Komitenin sekretarya hizmetleri, Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülecek.
Kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilen ve hizmetine gereksinim duyulan işçi, kurul liderinin talebi ve atamaya yetkili amir tarafından kurulda süreksiz olarak çalıştırılabilecek.
Kurul çalışmaları için görevlendirilen işçi komite liderinin nezaret ve kontrolü altında vazife yapacak.
Komite lideri, görevlendirilenler ortasından; kurulun vazife ve yetkisi kapsamındaki iş ve süreçlerde işçi ortasında uyumu sağlamak üzere bir koordinatör, müracaat evrakı ve evrakları incelemek, rapor düzenlemek ve komiteye sunmak üzere yeteri kadar raportör belirleyecek.
Muhtaçlık duyulan ofisler komite lideri tarafından oluşturulacak, ofisler ile çalışanın iş kısmı ve vazife dağılımı lider tarafından belirlenecek.
Kurulun muhtaçlık durumuna uygun bir hizmet binası, Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Adalet Bakanlığına tahsis edilecek.
Kurulun masrafları, Adalet Bakanlığı bütçesinde Hukuk İşleri Genel Müdürlüğüne tahsis edilen ödenekten karşılanacak.
İşçi görevlendirilmesi, hizmet binasının tahsisi ve tefrişi ile kurulun muhtaçlık duyacağı her türlü araç ve gerecin temini kapsamında doğabilecek tereddütleri gidermeye Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı yetkili olacak.
Kurulun misyon alanına giren işlerde her türlü bilgi, bilgi ve doküman akışı ile dokümantasyon süreci, bu süreçlere ait her türlü kayıt, dosyalama ve saklama süreci ile ahenk ve iş birliği sağlanmış dış ünitelerle yapılacak her türlü süreç elektronik ortamda yapılabilecek.
Komitenin işleyişine ait öteki konular komitece belirlenerek internet sitesinde ilan edilecek.
Müracaat evrakları, sürecin tamamlanmasını müteakip Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına gönderilecek.
Cumhurbaşkanı kararı ile 13 Ekim 2020’de kurulan kurulun başkanlığına Adalet Bakan Yardımcısı Zekeriya Birkan getirilmiş, Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Lideri, Adalet Bakanlığı İsimli Sicil ve İstatistik Genel Müdürü, Hazine ve Maliye Bakanlığı Başhukuk Müşaviri ve Muhakemet Genel Müdürü, İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürü, Etraf ve Şehircilik Bakanlığı Ulusal Emlak Genel Müdürü ile Etraf ve Şehircilik Bakanlığı Tapu ve Kadastro Genel Müdürü kurul üyeleri olarak belirlenmişti.
Memurlar
