Mutasyon ile ilgili son dakika açıklamalarda bulunan Bilim Heyeti üyesi Prof. Dr. Mustafa Hasöksüz, kısıtlamaların ne vakit biteceğine daire değerli ipuçları paylaştı. Covid-19 pandemisinin bitmesi için aşı uygulamalarının dünya genelinde yapılmasının gerekliliğini vurgulayan Prof. Dr. Mustafa Hasöksüz, mutasyon ile ilgili yanlış bilinen bir gerçeği açıklayarak sabah.com.tr’ye özel değerli bilgiler paylaştı.
Pandemi boyunca en çok merak edilen soru “Corona virüs ne vakit bitecek?” sorusu oldu. Covid-19 pandemisinin ortadan kalkmasında aşının rolünü vurgulayan Prof. Dr. Mustafa Hasöksüz, “Eğer aşılama olmazsa virüs yayılımı devam edecektir. Tabiatta virüs yayılımının devam etmesi demek, virüsün mutasyon riskinin de devam etmesi demektir. Şu ana kadarki virüste görülen mutasyonlar virüsün hastalık yapma özelliğini değiştirmemiştir. Yalnızca geçtiğimiz ay İngiltere ve Güney Afrika’da ortaya çıkan mutasyonlar virüsün bulaşma suratını artırmıştır.” dedi.
TIPKI ÇİÇEK HASTALIĞI ÜZERE CORONA VİRÜSÜN BİTMESİ İÇİN.
“Hızlı mutasyon özelliği gösterebilen bu virüs dünyadan elini çekmediği sürece bu virüsle yaşamak zorundayız.” diyen Bilim Heyeti üyesi Prof. Dr. Mustafa Hasöksüz, “Bu virüsün ortadan kaldırılması için belli metotlar var. Bunlardan bir tanesi de eradikasyon için dünya nüfusunun %70’inin aşılanmış olması yahut bağışık olmasıdır. Çiçek hastalığına sebep olan çiçek virüsünün ortadan yok olması için dünya nüfusunun en az %70’inin aşı olması ve bağışıklık kazanması gerekti”
ŞAYET AŞILAMA OLMAZSA KORKULAN OLABİLİR
Son günlerdeki yeni virüs olarak isimlendirilen mutasyon ile ilgili açıklamalarda bulunan ve Covid-19 pandemisinin büsbütün bitmesinde aşının kıymetine değinen Bilim Heyeti üyesi Prof. Dr. Mustafa Hasöksüz, “Bu virüs bu tip mutasyonları yapabilecek güce sahip. Şayet aşılama yapılmazsa aşıyla corona virüs denetim altına alınamazsa ve yayılırsa ilerisi için korkulacak derecede mutasyonlar kelam konusu olabilir. Lakin şöyle bir durum da var; 2003 yılındaki birinci sars enfeksiyonu/epidemisi bu virüslerin mutasyon geçirerek hastalık yapma özelliğini kaybetmesine de neden olduğunu göstermiştir. Bugün itibariyle virüsün nasıl bir mutasyon geçirebileceğine dair kimse net bir şey söyleyemez. Birçok ülkenin aşı çalışması devam ediyor. Umudumuz aşı uygulamalarının başarılı bir halde yapılması ve virüsün denetim altına alınması. Virüs denetim altına alınırsa mutasyon riski ortadan kalkmış olur. Bu sonuçlardan sonra olağan hayatımıza dönebiliriz. Yoksa maske, ara, hijyen, aşılama, yalnızca bizim ülkemiz ve komşu ülkelerin aşılanması bu hastalıkla çabada kâfi değil. Dünya genelinde aşı uygulamalarının yapılması gerekir” dedi.
İNSANLARIN ‘MUTASYON’ KONUSUNDA YANLIŞ BİLDİKLERİ BİR ŞEY VAR!
“Bugüne kadar ki mutasyonlar virüsün antijenik yapısını etkileyecek formda olmamıştır.” diyen Prof. Dr. Mustafa Hasöksüz, kelamlarına şöyle devam etti: “Bundan sonra yeni bir koronavirüs tipinin ortaya çıkması durumunda şayet antijenik yapısı farklıysa ona karşı da aşı yapılması gerekir. Şunu beşerler çok iyi bilmeliler ki; makus istikamette bir mutasyon olursa şu anki yaşadığımız virüs yok olmaz. O da devam eder. Beşerler dünyanın her yerindeki tüm virüslerin tıpkı anda mutasyona uğradığını sanıyor. Bu hususta yanılıyorlar. En tipik örneği; süratli bulaşma özelliği sağlayan virüs, Güney Afrika ve İngiltere’den çıktı. Yayılmaya başladı fakat tıpkı vakitte bizim eski tip klasik virüsümüz de var. Şu anda iki tip virüs var. Mutasyon virüsün yapısını değiştirmemiş. Şayet yapısını değiştirseydi ona karşı da aşı geliştirilecekti. Grip aşılarının içinde dört farklı bir tip var. Şayet virüs engellenemezse ve daima mutasyona uğrayıp farklı virüsler ortaya çıkarsa hepsine karşı aşı geliştirmek zorundayız.”
“İLK DOZ AŞIYI VURULANLAR İKİNCİ DOZU DA BİREBİRİNİ VURULMALI”
Koronavirüs aşısıyla ilgili en çok merak edilenlerin başında birinci doz ve ikinci doz aşı uygulamalarının nasıl planlanacağı geliyor. Birinci doz aşıda hangi aşı vurulduysa ikinci dozda da aynısının vurulması gerektiğine ve bu bahiste en iyi planlamanın Sıhhat Bakanlığı tarafından yapılacağına dikkat çeken Hasöksüz, “Aşıların düzenekleri birbirinden çok farklı. Çin aşısı, inaktif. Türkiye’deki yerli aşı da inaktif. Bu nedenle misal özellik sağlayabilirler. Kesinlikle birebir tip aşının vurulması gerekir. Sıhhat Bakanlığı bu bahiste çok hoş planlama yapıyor. İkinci dozlar, birinci dozla başlayan aşıyla yapılmalı. Hangi aşıyla başlanıldıysa, ikinci dozda da tıpkı aşı vurulmalıdır.” dedi.
KISITLAMALARIN NE VAKİT KALKACAĞINI KESTİRİM ETMEK ÇOK KOLAY
Koronavirüs pandemisinin başından beri akıllarda iki soru var: “Kısıtlamalar ne vakit kalkacak? Hayat ne vakit olağana dönecek?” Merak edilen bu sorulara cevap veren ve kısıtlamaların ne vakit kalkacağı konusunda kıymetli ipuçları veren Bilim Şurası üyesi Prof. Dr. Mustafa Hasöksüz, “Vaka sayılarına bağlı olarak şu anda alınan muhakkak kararlar var. 15 Şubat’ta okulların açılması üzere kararlar yeni alınan kararlar ortasında yer alıyor. İkinci doz aşılama olduktan sonra kısıtlamalar konusunda yumuşama olacağını düşünüyorum. 50 milyon doz aşının uygulanmasıyla yaklaşık 40 gün içinde 25 milyon kişi bağışıklık kazanacak. Bu nedenle olay sayısı düşecek. “Kısıtlamalar ne vakit kalkar?” sorusunda en hoş akıl yürütmeyi şu formda yapabiliriz; Olay sayılarının ne vakit arttığına ve kısıtlamaların ne vakit ağırlaştığına bakalım. Eylül ayında olay sayılarının 3 binli sayılara ulaşmasıyla kısıtlamalar getirildi. Demek ki olay sayılarımız 3 binli sayılardan aşağı inerse kısıtlamalar da yüksek ihtimalle kalkacaktır.” dedi.
ZEYNEP AKBAŞ
Memurlar
